تحصیل در یک محیط آکادمیک کاملاً جدید و خو گرفتن با شرایط زندگی و فرهنگ مردم و البته آشنایی با روشهای پیشرفته آموزشی و تدریس یک چالش بزرگ برای دانشجویان بینالمللی است. بدون شک این فرآیند خو گرفتن و جا افتاد در یک سیستم آموزشی جدید ممکن است کمی زمانبر و البته کمی سخت باشد. اما ظاهراً، برخی از دانشگاه های مطرح جهان، به خصوص دانشگاه های فرانسه توانستهاند این کار را به نحو احسن انجام دهند و دانشجویان خود را از هر لحاظ آماده تحصیل و کسب علم و دانش کنند. دانشگاه های فرانسه جزء بهترین دانشگاههای اروپا و جهان هستند که به خوبی خود را با نیاز دانشجویان وفق دادهاند و با ایجاد یک محیط آرام و شرایط ایدهآل برای تحصیل موفق به جلب رضایت بیشتر دانشجویان بینالمللی خود شدهاند. این موضوع موجب شده تا تحصیل در دانشگاه های فرانسه به یک گزینه جذاب برای دانشجویان بینالمللی تبدیل شود و هر ساله تعداد بیشماری از این دانشجویان این کشور را برای ادامه تحصیل و کسب مدرک دانشگاهی انتخاب کنند. اگر علاقهمند به مهاجرت تحصیلی به فرانسه هستید، با معرفی بهترین دانشگاه های فرانسه همراه ما باشید.
اگر قصد تحصیل در فرانسه یا شرکت در یک دوره زبان در فرانسه را دارید، پیشنهاد میکنیم در کنار مطالعه مطلب «دانشگاه های فرانسه»، با مراجعه به صفحه درخواست مشاوره، فرم مربوطه را پر کنید و از مشاوره رایگان کارشناسان ما بهرهمند شوید.
شرایط و هزینههای تحصیل در دانشگاه های فرانسه
قبل از معرفی بهترین دانشگاه های فرانسه، بهتری است کمی با شرایط و هزینه تحصیل در دانشگاه های این کشور آشنا شویم. شرایط تحصیل در فرانسه برای هر دوره تحصیلی (رشته) و مقطع تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری) متفاوت است. دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل در این کشور را دارند میبایست با مراجعه به سایت دانشگاه و بررسی تمامی مدارک مورد نیاز (Admission Requirements) اقدام به اخذ پذیرش از دانشگاه مورد نظر کنند. به صورت کلی مقاطع تحصیلی در دانشگاههای فرانسه به شرح زیر است:
- (Licence (L1, L2, and L3: لیسانس یا کارشناسی اولین دوره دانشگاهی است و به مدت ۳ سال (۶ ترم/ نیم سال تحصیلی) به طول میانجامد.
- (Master (M1, M2: فوق لیسانس یا کارشناسی ارشد دومین مقطع دانشگاهی بوده و طول مدت تحصیل در این مقطع ۲ سال است. این مقطع در دانشگاههای فرانسه به دو دسته زیر تقسیم میشود:
- Research Master یا کارشناسی ارشد تحقیقاتی که دانشجویان را برای تحصیل در مقطع دکتری آماده میکند.
- Vocational Master یا کارشناسی ارشد فنی-حرفهای که دانشجویان را برای دنیای کار آماده میکند.
- Doctorate یا دکتری، سومین مقطع دانشگاهی است و به مدت ۳ سال طول میکشد.
شرایط پذیرش
برای پذیرش در دانشگاه های فرانسه، علاوه بر ثبت اطلاعات شخصی باید ریز نمرات مقاطع قبلی خود را نیز ارائه دهید، زیرا برخی از دانشگاهها برای سنجش توانایی دانشجو برای تحصیل در رشته انتخابی به بررسی ریزنمرات دانشجو میپردازند. همچینن گاهی آزمونهای استانداردی مانند GRE، GMAT یا LSAT برای پذیرش الزامی هستند. داوطلبان برای درخواست پذیرش برای سال تحصیلی ۲۰۲۰، باید به صورت آنلاین پروندهای تشکیل دهند و بر روی نرمافزار Etudes en France آپلود کنند. مدارک عمومی جهت تشکیل پرونده عبارتند از:
- یک قطعه عکس
- رزومه تحصیلی
- انگیزهنامه تحصیلی
- مدارک دانشگاهی به همراه ریز نمرات
- مدرک زبان فرانسه
- توصیهنامه تحصیلی(در صورت وجود)
- گواهی کار (در صورت وجود)
متقاضیان مقطع دکتری توجه داشته باشند که برای درخواست پذیرش، ابتدا باید با استاد مربوطه از دانشگاه مورد نظر، مکاتبه کرده و در صورت دریافت پذیرش، برای تشکیل پرونده به سایت www.iran.campusfrance.org مراجعه کنند.
هزینه تحصیل
هزینه تحصیل در فرانسه برای دانشجویان بینالمللی همانند هزینه تحصیل برای دانشجویان بومی است و دولت این کشور هیچ گونه تبعضی برای تحصیل قائل نمیشود. هزینه تحصیل در فرانسه از شروع پاییز ۲۰۱۹ دستخوش تغییرات اساسی برای دانشجویان بینالمللی شده است. در واقع دانشجویان بینالمللی مجبور به پرداخت هزینه تحصیل بیشتری از این تاریخ به بعد هستند. این موضوع یک تغییر چشمگیر از یک سیستم شهریه رایگان است، جایی که دانشجویان فقط باید سالیانه حدود ۲۰۰ یورو پرداخت میکردند. شهریه جدید دانشجویان بین المللی، از سپتامبر ۲۰۱۹ به شرح زیر است:
- ۲۷۷۰ یورو در سال برای دورههای کارشناسی
- ۳۷۷۰ یورو در سال برای دورههای کارشناسی ارشد
- ۳۸۰ یورو برای دورههای دکتری
البته این مبالغ بالا فقط مشمول حال دانشگاههای دولتی فرانسه است، هزینه تحصیل در دانشگاههای خصوصی فرانسه کمی بالاتر و به طور معول بین ۳.۰۰۰ یورو تا ۲۰.۰۰۰ یورو در سال است. البته با توجه به اینکه این قانون به تازگی در این کشور تصویب شده بسیاری از دانشگاههای دولتی فرانسه هنوز بر اساس سیاستهای قبلی عمل میکنند و تنها مبلغی در حدود ۲۰۰ یورو بابت شهریه از دانشجویان دریافت میکنند و ممکن است این قانون جدید مربوط به هزینه های تحصیل در فرانسه با توجه به اعتراضات گسترده دانشجویان و دانشگاه های این کشور به طور کامل منتفی شود.
پیشنهاد می کنیم مقاله بورسیه تحصیلی در فرانسه را نیز مطالعه نمایید.
معرفی بهترین دانشگاه های فرانسه
فرانسه دارای دانشگاههای متعددی در رشتههای مختلف علمی است. در رتبهبندی جدید منتشرشده توسط مؤسسه QS (برای سال ۲۰۲۰)، ۳۱ دانشگاه فرانسه در میان ۱۰۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارند. در این مقاله به معرفی دانشگاه های فرانسه و بهترین دانشگاه های فرانسه در زمینههای مهندسی و فناوری، پزشکی و علوم زیستی، هنر و علوم انسانی، علوم طبیعی و علوم اجتماعی و مدیریت میپردازیم.
بر اساس رنکینگ جهانی ۲۰۲۰ بهترین دانشگاههای فرانسه (به همراه رتبه جهانی و سطحبندی وزارت علوم) به شرح زیر هستند:
- دانشگاه PSL (53)
- دانشگاه اکول پلیتکنیک (۶۰ | گروه الف)
- دانشگاه سوربن (۷۷ | | الف)
- دانشگاه سنترال سوپلک (۱۳۹)
- دانشگاه اکول نرمال سوپریور لیون (۱۶۰ | الف)
- دانشگاه تلکام پاریستک (۲۲۴ | الف)
- دانشگاه ساینسپو (۲۴۲ | الف) صرفاً در رشتههای اقتصاد، جامعه شناسی، حقوق و علوم سیاسی
- دانشگاه اکول دپونتس پاریستک (۲۵۰ | الف)
- دانشگاه پاریس (۲۵۳)
- دانشگاه پاریس سود (۲۶۲ | الف)
- دانشگاه پاریس ۱ (پانتئون سوربن) (۳۰۵ | الف)
- دانشگاه اکول نرمال سوپریور کشان (۳۱۲ | الف)
- دانشگاه گرونوبل آلپ (۳۵۱ | الف)
- دانشگاه استراسبورگ (۳۷۹ | الف)
- دانشگاه بوردو (۴۵۸)
- دانشگاه اکس مارسی (۴۹۱ | الف)
- دناشگاه مونپلیه (۴۹۸)
- مؤسسه ملی علوم کاربردی لیون (۵۱۰-۵۰۱)
- دانشگاه پل ساباتیه تولوز۳ (۵۲۰-۵۱۱)
- دانشگاه پاریس۲ (پانتئون- آسا) (۵۳۱-۵۰۴ | الف)
- دانشگاه کوت دازرور (۶۰۰-۵۹۱ | ب)
- دانشگاه لیون ۱ کلود برنارد (۷۰۰-۶۵۱ | الف)
- دانشگاه لیل (۷۰۵-۷۰۱)
- دانشگاه لورین (۸۰۰-۷۵۱ | الف)
- دانشگاه نانت (۱۰۰۰-۸۰۱ | الف)
- دانشگاه پوآتیه (۱۰۰۰-۸۰۱ | الف)
- دانشگاه رن۱ (۱۰۰۰-۸۰۱ | الف)
- دانشگاه لیون۲ لومیر (۱۰۰۰-۸۰۱ | الف)
- دانشگاه پل والری مونتپولیه ۳ (۱۰۰۰-۸۰۱ | الف)
- دانشگاه تولوز ۱ کپیتال (۱۰۰۰-۸۰۱ | الف)
- دانشگاه تولوز ۲ میرال (۱۰۰۰-۸۰۱ | الف)
با مطالعه مقاله تحصیل در دانشگاه استراسبورگ فرانسه با صورت کامل با این دانشگاه مطرح آشنا خواهید شد.
بهترین دانشگاه های فرانسه در زمینههای مختلف علمی
دانشگاههای فرانسه در زمینههای مختلف علمی دارای رتبههای متفاوتی هستند که در ادامه به آن میپردازیم:
مهندسی و فناوری
در فهرست زیر میتوانید نام بهترین دانشگاه های فرانسه در زمینه مهندسی و فناوری در سال ۲۰۱۹ را (همراه با رتبه جهانی آنها در این زمینه) مشاهده کنید:
- دانشگاه سنترال سوپلک (۶۱)
- دانشگاه اکول پلیتکنیک (۷۰)
- دانشگاه PSL (85)
- دانشگاه پلیتکنیک گرونوبل (۲۱۵)
- دانشگاه گرونوبل آلپ (۲۲۹)
- دانشگاه تلکام پاریستک (۲۶۳)
- اکول دپونتس پاریستک (Ecole des Ponts ParisTech) (270)
- مؤسسه ملی علوم کاربردی لیون (۲۷۸)
- دانشگاه پاریس سود (۲۸۵)
- دانشگاه مونپلیه (۳۲۰)
- دانشگاه فناوری کُمپین (۳۷۹)
- دانشگاه مرکزی لیون (۳۸۴)
- دانشگاه عالی نرمال (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه استراسبورگ (۴۵۰-۴۰۱)
- مدرسه عالی نرمال کشن (۵۰۰-۴۰۱)
- دانشگاه لیون ۱ (۵۰۰-۴۵۱)
هنر و علوم انسانی
در فهرست زیر میتوانید نام بهترین دانشگاه های فرانسه در زمینه هنر و علوم انسانی در سال ۲۰۱۹ را (همراه با رتبه جهانی آنها در این زمینه) مشاهده کنید:
- دانشگاه پاریس ۱ (پانتئون سوربن) (۳۹)
- دانشگاه سوربن (۵۸)
- دانشگاه سوربن نوول پاریس ۳ (۷۸)
- دانشگاه PSL (96)
- مدرسه عالی مطالعات علوم اجتماعی (۱۴۴)
- دانشگاه ساینس پو (۱۷۶)
- دانشگاه استراسبورگ (۲۲۰)
- دانشگاه نانتر پاریس (۲۲۰)
- دانشگاه اکس مارسی (۲۴۲)
- دانشگاه تولوز ژان ژورز (۳۴۳)
- دانشگاه دیدرو پاریس (۳۶۹)
- مدرسه عالی نرمال لیون (École Normale Supérieure de Lyon) (450-401)
- دانشگاه گرونوبل آلپ (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه لیون ۲ لومیر (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه پُل والری مونپلیه ۳ (۵۰۰-۴۵۱)
پزشکی و علوم زیستی
در فهرست زیر میتوانید نام بهترین دانشگاه های فرانسه در زمینه پزشکی و علوم زیستی در سال ۲۰۱۹ را (همراه با رتبه جهانی آنها در این زمینه) مشاهده کنید:
- دانشگاه سوربن (۹۰)
- دانشگاه دکارت پاریس (۱۰۱)
- دانشگاه پاریس سود (۱۴۶)
- دانشگاه مونپلیه (۱۶۲)
- دانشگاه دیدرو پاریس ۷ (۱۶۲)
- دانشگاه اکس مارسی (۱۷۸)
- دانشگاه PSL (181)
- دانشگاه لیون ۱ (۱۹۱)
- دانشگاه استراسبورگ (۲۴۲)
- دانشگاه بوردو (۲۶۹)
- دانشگاه گرونوبل آلپ (۲۹۴)
- دانشگاه پل ساباتیه تولوز ۳ (۳۷۵)
- دانشگاه لورن (۳۸۲)
- دانشگاه پاریس ۱۲ ول دو مرن (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه نانت (۵۰۰-۴۵۱)
- دانشگاه نیس سوفیا آنتیپولیس (۵۰۰-۴۵۱)
اگر به ادبیات علاقه دارید، مقاله بهترین دانشگاه های ادبیات انگلیسی در فرانسه نیز مطالعه فرمایید.
علوم طبیعی
در فهرست زیر میتوانید نام بهترین دانشگاه های فرانسه در زمینه علوم طبیعی در سال ۲۰۱۹ را (همراه با رتبه جهانی آنها در این زمینه) مشاهده کنید:
- اکول پلیتکنیک (۳۷)
- دانشگاه سوربن (۴۶)
- دانشگاه PSL (48)
- دانشگاه پاریس سود (۹۷)
- دانشگاه گرونوبل آلپ (۱۱۱)
- دانشگاه دیدرو پاریس ۷ (۱۳۸)
- دانشگاه استراسبورگ (۱۴۱)
- دانشگاه لیون ۱ (۱۸۱)
- دانشگاه مونپلیه (۱۹۵)
- مدرسه عالی نرمال لیون (۲۵۸)
- دانشگاه پل ساباتیه تولوز ۳ (۲۸۷)
- دانشگاه اکس مارسی (۳۱۷)
- دانشگاه لورن (۳۹۷)
- دانشگاه سنترال سوپلک (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه بوردو (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه نانت (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه رن ۱ (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه نیس سوفیا آنتیپولیس (۵۰۰-۴۵۱)
علوم اجتماعی و مدیریت
در فهرست زیر میتوانید برای تحصیل در بهترین دانشگاه های فرانسه در زمینه علوم اجتماعی در سال ۲۰۱۹ (همراه با رتبه جهانی آنها در این زمینه) را در لیست کاملی مشاهده کنید:
- دانشگاه اینسید (۳۲)
- مدرسه کسبوکار HEC پاریس (۵۵)
- دانشگاه پاریس۱ (پانتئون سوربن) (۶۱)
- دانشگاه ساینس پو (۶۹)
- مدرسه کسبوکار ESSEC (163)
- اکول پلیتکتیک (۲۸۷)
- مدرسه کسبوکار Emplyon (450-401)
- مدرسه مدیریت گرونوبل (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه اکس مارسی (۴۵۰-۴۰۱)
- دانشگاه سنترال سوپلک (۵۰۰-۴۵۱)
- دانشگاه استراسبورگ (۵۰۰-۴۵۱)
برای اشنایی با رتبه دانشگاه های فرانسه، مقاله با همین عنوان را در سایت سیم آخر مطالعه کنید.
معرفی بهترین کالجهای فرانسه
علاوهبر دانشگاههای مطرح شده در بالا، فرانسه دارای تعداد زیادی کالج است که تحصیل در آنها به خصوص در دورههای زبان فرانسه میتواند مسیر ورود به دانشگاه را هموارتر کند. در واقع یکی از آسانترین روشها برای دریافت ویزای تحصیلی فرانسه و ورود به دانشگاههای مطرح این کشور، حضور در کالجهای زبان در خود فرانسه است. متقاضیان تحصیل در فرانسه، میتوانند پس از گذراندن دوره زبان در فرانسه، از دانشگاههای فرانسه پذیرش بگیرند و ادامه تحصیل دهند. در این صورت برای تمدید ویزا میتوانند در کشور فرانسه اقدام کنند و نیازی به بازگشت به ایران نیست. همچنین تحصیل در کالج زبان فرانسه این امکان را به شما خواهد داد که از مزیتهای متعددی مانند اجازه انجام کار دانشجویی در فرانسه و امکان بهرهمندی از کمک هزینه مسکن در این کشور بهرهمند شوید. اگر علاقهمند به تحصیل در کالج زبان فرانسه هستید، ما را در این مطلب همراهی کنید.
شرایط تحصیل در کالج زبان فرانسه برای دانشجویان بینالمللی بسیار ساده است. برای اخذ پذیرش باید بالای ۱۸ سال سن و مدرک دیلپم داشته باشید. جهت اخذ پذیرش و ویزا برای تحصیل در کالج های زبان در فرانسه نیازی به داشتن مدرک زبان نیست. البته ارائه مدرک زبان فرانسه به سفارت نشان میدهد که شما به یادگیری زبان فرانسه علاقه دارید و این میتواند یک امتیاز مثبت در روز مصاحبه برای دریافت ویزای تحصیلی فرانسه باشد.
هزینه ثبت نام و شهریه کالج های زبان در فرانسه متفاوت است. به طور کلی هزینه گذراندن دوره های یکساله (۲ ترم تحصیلی) زبان در فرانسه بالای ۲۰۰۰ یورو است. برای مشاهده لیست کالجهای فرانسه به صفحه تحصیل در کالج زبان فرانسه مراجعه کنید.
علاوه بر کالجها و موسسات اشاره شده در بالا، چندین دانشگاه در فرانسه، دوره زبان فرانسه برگزار میکنند. البته بسیاری از دوره های زبان فرانسه در دانشگاههای فرانسه، برای دانشجویان همان دانشگاهها ارائه میشود و نه کسانی که تنها میخواهند برای دوره زبان اقدام کنند. معروفترین دانشگاه برگزارکننده دوره زبان در فرانسه، دانشگاه استراسبورگ (Université de Strasbourg) است. این دورههای زبان توسط مؤسسه بینالمللی مطالعات فرانسوی (Institut International d’Études Françaises) یا IIEF که یکی از زیرمجموعههای دانشگاه استراسبورگ است، ارائه میشود. مدارک دانشگاهی، دوره های زبان و برنامههای زبان و فرهنگ فرانسه را ارائه میدهد:
- مدارک دانشگاهی برای سطوح مبتدی (A1) تا پیشرفته (C2)
- مدارک معتبر در سطح بینالمللی و ملی (DELF و DALF)
- مدارس تابستانی بینالمللی (در ماه جولای برای اساتید و در ماه آگوست برای دانشجویان)
- دوره های آمادهسازی: با شروع ترمهای اول و دوم (سپتامبر و ژانویه)، دانشجویان فرصت شرکت در یک دوره پیشرفته که آنها را برای شرکت در کلاسهای دانشگاه آماده میکند را پیدا خواهند کرد.
ثبت نام برای سال تحصیلی ۲۰۲۱-۲۰۲۰ از ماه آپریل ۲۰۲۰ آغاز خواهد شد.
کمک هزینه های تحصیلی در فرانسه
به طور کلی دو نوع کمک هزینه تحصیلی در فرانسه وجود دارد. یکی کمک هزینهای که دانشگاههای فرانسه به دانشجویان دکتری میدهند و دیگری کمک هزینهای که از طرف شرکتهای خصوصی و مراکز پژوهشی به دانشجویان ارشد میدهند. در واقع اگر پیشینه پژوهشی داشته باشید و موضوع پژوهش شما به زمینه پژوهشی این شرکتها مرتبط باشد، آنها هزینه تحصیل شما را پرداخت میکنند تا از نتیجه تحصیل و پژوهشتان استفاده کنند. البته گرفتن هر کدام از این بورسیهها و کمک هزینههای تحصیلی پیشینه، انگیزهنامه و مدارک تحصیلی ویژهای میخواهد که باید در صورت داشتن شرایط برای گرفتن این کمک هزینهها در فرانسه اقدام کنید. البته تحصیل در فرانسه در گذشته رایگان بوده است و این کمک هزینهها بیشتر برای زندگی روزمره دانشجویان بود اما در سالهای گذشته و با وضع قوانین جدید دانشگاههای اندکی در فرانسه باقی مانده ات که تحصیل در آنها همچنان رایگان است.
با مطالعه مقاله تحصیل در پاریس، هر انچه باید در خصوص تحصیل در این شهر بدانید را کسب خواهید کرد.
مدارک مورد نیاز جهت اخذ ویزای تحصیلی کشور فرانسه
مدارکی که باید برای ثبت نام در دانشگاههای فرانسه و اخذ ویزای تحصیلی در این بسه به دانشگاهی که در آن قبول شدهاید متفاوت است. اما مدارکی هستند که همه دانشگاهها از شما میخواهند و لیست این مدارک را در ادامه آوردهایم:
- گذرنامه
- عکس پاسپورتی
- ریزنمرات تحصیلی
- گواهی تمکن مالی
- انگیزهنامه
- توصیهنامه
- بیمهنامه
دانشگاه های فرانسه و دورههای انگلیسی زبان
تحصیل در دانشگاه های مطرح فرانسه یک فرصت مناسب برای یادگیری و کسب تجربه موفق تحصیل در خارج از کشور است. هر چند که ممکن است یادگیری زبان فرانسه برای تمامی دانشجویان ممکن نباشد، دانشگاه های زیادی در این کشور وجود دارد که دورههای متعددی را به زبان انگلیسی برگزار میکنند. در واقع امکان تحصیل در فرانسه به زبان انگلیسی یکی دیگر از مزیتهای ویژه تحصیل در این کشور است. دانشگاههای مانند دانشگاه ساینس پو، دانشگاه گرونوبل آلپ، دانشگاه نانت و دانشگاه بوردو از جمله دانشگاه های مطرح فرانسه به شمار میآیند که دورههای مختلفی را به زبان انگلیسی ارائه میدهد.
اگر از مطالعه مطلب «دانشگاه های فرانسه» استفاده کردید، پیشنهاد میکنیم مقالات مربوط به هزینه تحصیل در فرانسه و ویزای تحصیلی فرانسه را نیز مطالعه کنید. همچنین اگر پرسشی درباره شرایط پذیرش در دانشگاه های فرانسه دارید، آن را به صورت کامنت مطرح کنید.
تحصیل رایگان به زبان انگلیسی در فرانسه
تا سال 2015 تحصیل به زبانی غیر از زبان فرانسه در دانشگاههای این کشور غیرممکن بود اما بعد از آن دولت فرانسه قانونی جدید وضع کرد تا دانشگاهها امکان ارائه واحدهای درسی به زبانی غیر فرانسه را نیز داشته باشند. با وضع این قانون تعداد دانشجویان خارجی در فرانسه افزایش یافت و حالا امکان تحصیل در فرانسه به زبان انگلیسی هم فراهم شده است. البته توجه داشته باشید که برای تحصیل در فرانسه به زبان انگلیسی به مدرک معتبر مثل آیلتس و تافل با نمرهای بالا نیاز خواهید داشت و همچنین میتوانید از کمک هزینههای تحصیلی که به شما تعلق میگیرد استفاده کنید.
در صورتیکه قصد تحصیل در بهترین دانشگاه های مدیریت جهان را دارید می توانید با مشاوران سیم آخر از طریق راه های زیر در ارتباط باشید:
منابع: