تحصیل و کار در آلمان موجب شده تا این کشور یکی از مقاصد اصلی متقاضیان برای مهاجرت به اروپا باشد. تحصیل در آلمان و در دانشگاه‌های مطرح و معتبر این کشور می‌تواند فرصت‌های شغلی خوبی را برای دانشجویان بین‌المللی ایجاد کند. همچنین فرصت‌های متنوع برای کار دانشجویی می‌تواند کمک بزرگی برای تامین هزینههای زندگی در حین تحصیل باشد. در این مطلب نگاهی کوتاه به شرایط تحصیل و کار در آلمان خواهیم انداخت.
اگر قصد تحصیل در آلمان را دارید، پیشنهاد می‌کنیم با مراجعه به صفحه درخواست مشاوره، فرم مربوطه را پر کنید و از مشاوره رایگان کارشناسان ما بهره‌مند شوید.
چرا تحصیل و کار در آلمان
آلمان در مقایسه با دیگر کشور‌های اروپایی (حوزه اتحادیه اروپا) دارای شرایط به مراتب بهتری برای تحصیل و کار است. شاید مهمترین و اصلی‌ترین فاکتور، اقتصاد قوی و پویا این کشور در مقایسه با دیگر کشورها است. آلمان بزرگ‌ترین اقتصاد اروپا و پنجمین اقتصاد بزرگ جهان محسوب می‌شود و در حال حاضر بیش از۳۰۰ هزار دانشجوی بین‌المللی در آلمان مشغول به تحصیل هستند. علاوه بر اقتصاد قوی، امکان تحصیل رایگان در آلمان یک موقعیت عالی برای دانشجویان بین‌المللی است که بتوانند با کمترین هزینه تجربه تحصیل و کار در آلمان را بدست آورند. به‌طور کلی در تمام رشته‌های تحصیلی و در همه مقاطع امکان تحصیل رایگان در آلمان وجود دارد. عموماً دانشگاه‌های دولتی آلمان (غیر از دانشگاه‌های ایالت بادن-وورتنبرگ) شهریه‌ای از دانشجویان دریافت نمی‌کنند. البته دانشگاه‌ها مبغلی (حدود ۶۰۰-۳۴۰ یورو در سال) را تحت عنوان هزینه ثبت نام از دانشجویان دریافت میکنند. همچنین با ورود به دانشگاه‌های آلمان، امکان انجام کار برای دانشجویان بین‌المللی فراهم است. طبق آمار، حدوداً دو سوم تمام دانشجویان در زمان تحصیل در آلمان، مشغول به کار هستند. دانشجویان غیراروپایی باید نخست اجازه کار (work permit ) دریافت کنند و زمان کاری آنها محدود به ۱۹۰ روز کامل (تمام‌وقت) یا ۲۴۰ نیم‌روز (نیمه‌وقت) در سال است.
موارد بالا در کنار مواردی مانند:
- امکان تحصیل در آلمان به زبان انگلیسی
- اعتبار بین‌المللی مدارک دانشگاهی آلمان
- یادگیری زبان اقتصادی دنیا
موجب شده تا تحصیل و کار در آلمان یکی از گزینه‌های اصلی برای دانشجویان بین‌المللی و علاقه‌مندان به مهاجرت تحصیلی به اروپا باشد.
شرایط تحصیل و کار در آلمان
یکی از مواردی که می‌بایست برای ورود به آلمان در نظر گرفت، اطلاع از شرایط تحصیل و کار در این کشور است. تحصیل و کار در آلمان هر کدام دارای شرایط مختلفی است که در ادامه به توضیح آنها خواهیم پرداخت.
شرایط تحصیل در آلمان
شرایط تحصیل در آلمان در مقاطع مختلف تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری) با هم متفاوت است. این شرایط عبارتند از:
شرایط تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی
برای تحصیل در مقطع کارشناسی در آلمان، پیش از ورود به دانشگاه، باید دوره یک‌ساله کالج را در این کشور بگذرانید. طی دوره کالج، آمادگی لازم برای ورود به دانشگاه‌های آلمان را پیدا خواهید کرد. در این دوره زبان آلمانی نیز به دانشجویان تدریس می‌شود. البته اگر سال اول دانشگاه را در ایران (دانشگاه سراسری یا آزاد) گذرانده‌اید یا مدرک کاردانی دارید، می‌توانید مستقیماً (بدون گذراندن دوره کالج) برای تحصیل در مقطع کارشناسی در آلمان اقدام کنید. مدت دوره کارشناسی در دانشگاه‌های آلمان ۳ تا ۴ سال است و دروس عموماً به زبان آلمانی تدریس می‌شوند. بنابراین برای دریافت پذیرش از دانشگاه‌های آلمان جهت تحصیل در مقطع کارشناسی، باید از سطح قابل قبول زبان آلمانی برخوردار باشید.
برای پذیرش در دوره کالجِ جهت آمادگی برای ورود به مقطع کارشناسی در آلمان، باید مدرک دیپلم (و پیش‌دانشگاهی) داشته باشید. همچنین مدرک زبان آلمانی (حداقل در سطح B2) برای اخذ پذیرش از کالج و ویزای تحصیلی آلمان، لازم است.
مدارک مورد نیاز برای پذیرش و ویزا جهت تحصیل در کالج‌های آمادگی برای ورود به دانشگاه در آلمان، عبارتند از:
- ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان (و پیش‌دانشگاهی)
- ترجمه مدرک دیپلم (و پیش‌دانشگاهی)
- انگیزه‌نامه تحصیلی (SOP)
- رزومه تحصیلی (CV)
- مدرک زبان آلمانی (حداقل در سطح B2)
دانشجویانی که قصد تحصیل در دوره کالج در آلمان را دارند می‌توانند در یکی از کلاس‌های آماده سازی زیر شرکت کنند.
- کالج‌های گروه پزشکی
- کالج‌های گروه مهندسی
- کالج‌های گروه مدیریت
- کالج‌های گروه انسانی
- کالج‌های گروه زبان
برای گرفتن پذیرش از کالج‌های آلمان می‌بایست به صفحه تحصیل در آلمان با دیپلم و لیست کالج‌های آلمان مراجعه کنید.
شرایط تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی ارشد
طول دوره کارشناسی ارشد در آلمان اغلب ۳ یا ۴ ترم (معمولاً ۴ ترم) است. بر خلاف دوره کارشناسی که در اغلب دوره‌ها، دروس به زبان آلمانی تدریس می‌شوند، دوره‌های بسیاری در مقطع کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی برگزار می‌شوند (بیش از ۱۳% کل دوره‌های کارشناسی ارشد در آلمان به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند). سطح زبان مورد نیاز برای دانشگاه‌های آلمان بسته به دانشگاه موردنظر و دوره انتخابی متفاوت است. برای مثال دانشجویانی که قصد تحصیل در حوزه علوم اجتماعی را دارند، باید به زبان تدریس دوره مورد نظر تسلط کامل داشته باشند، اما دانشجویانی که حوزه علوم طبیعی را برای تحصیل انتخاب میکنند، نیازی به دانش کامل زبان تدریس ندارند زیرا بیشتر فعالیت‌های این رشته مربوط به عملیات ریاضی و فعالیت‌های آزمایشگاهی است.
مدارک مورد نیاز:
- ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان، پیش‌دانشگاهی و کارشناسی
- ترجمه مدرک دیپلم، پیش‌دانشگاهی و کارشناسی
- انگیزه‌نامه تحصیلی (SOP)
- توصیه‌نامه تحصیلی (Recommendation Letter)
- رزومه تحصیلی (CV)
- مدرک زبان (مدرک زبان انگلیسی برای دوره‌های انگلیسی‌زبان و مدرک زبان آلمانی برای دوره‌های آلمانی‌زبان)
شرایط تحصیل در آلمان در مقطع دکتری
دوره دکتری در دانشگاه‌های آلمان ۳-۵ سال به طول می‌انجامد اما بسته به رشته انتخابی و زمینه تحقیق متفاوت است. برای مثال دوره دکتری برای حوزه‌هایی مانند علوم طبیعی معمولاً ۴ سال و هنر و انسانی ۴ تا ۶ سال است. بیش از ۷۰% دوره‌های دکتری در دانشگاه‌های آلمان به‌طور کامل به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند. تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاه‌های آلمان رایگان است.
مدارک مورد نیاز:
- ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان، پیش‌دانشگاهی، کارشناسی و کارشناسی ارشد
- ترجمه مدرک دیپلم، پیش‌دانشگاهی، کارشناسی و کارشناسی ارشد
- ارائه مقاله یا تألیفاتی در زمینه رشته موردنظر
- انگیزه‌نامه تحصیلی(SOP)
- توصیه‌نامه تحصیلی
- رزومه تحصیلی (CV)
- ارائه پروپوزال
- مدرک زبان (مدرک زبان انگلیسی برای دوره‌های انگلیسی‌زبان و مدرک زبان آلمانی برای دوره‌های آلمانی‌زبان)
به طور کل به عنوان یک دانشجوی بین‌المللی برای اخذ پذیرش از دانشگاه های آلمان می‌بایست هفت مرحله زیر را انجام دهید تا فرآیند اپلای با مشکل مواجه نشود.
- انتخاب دوره تحصیلی و دانشگاه
- بررسی و فراهم کردن تمامی مدارک مورد نیاز
- گواهی تمکن مالی
- اقدام برای اخذ پذیرش
- گرفتن ویزای تحصیلی
- پیدا کردن محل مناسب برای اقامت
- ثبت نام در دانشگاه
می‌تواند برای کسب اطلاعات کامل به صفحه اپلای برای دانشگاه های آلمان مراجعه کنید. همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد ویزای تحصیلی آلمان به صفحه مربوطه مراجعه کنید.
شرایط کار در آلمان
همان طور که در بالا به آن اشاره شد نقش برجسته این کشور به عنوان یک ابر قدرت اقتصادی در اروپا و جهان برای دانشجویان بین‌المللی بسیار جذاب است. این اقتصاد قوی موجب افزایش رونق بازار کار در این کشور می‌شود و این می‌توانید فرصت‌های شغلی خوبی برای دانشجویان بین‌المللی و با استعداد فراهم کند. در واقع این موضوع برای دانشجویان بین‌المللی بسیار حائز اهمیت است که امکان کار بعد از تحصیل در کشور مورد نظر مهیا باشد. هر چند که آمار دقیقی در این رابطه در دسترس نیست اما طبق گفته DAAD بیش از ۵۰ درصد دانشجویانی که آلمان را برای تحصیل انتخاب کرده‌اند بعد از پایان دوره آموزشی خود در این کشور می‌مانند و مشغول به کار می‌شوند. این میزان از مهاجران که از راه پذیرش تحصیلی در این کشور ساکن شده‌اند در مقایسه با کشور مهاجر پذیری مثل کانادا به مراتب بیشتر است. همچنین دانشجویان می‌توانند برای تامین برخی از هزینههای زندگی در حین تحصیل به کار مشغول شوند. البته آشنایی با قوانین مربوط به کار حین تحصیل در آلمان برای تمام افرادی که قصد کار دانشجویی در این کشور را دارند، ضروری است. این قوانین عبارتند از:
- دانشجویان بین‌المللی به مدت ۱۲۰ روز کامل و یا ۲۴۰ نصفه‌روز در سال اجازه کار دارند که البته این مدت زمان از ناحیه‌ای به ناحیه‌ای دیگر متفاوت است. اگر دانشگاه شما در شهری باشد که احتیاج بیشتری به نیروی کار داشته باشد، ممکن است بتوانید بیش از ۱۲۰ روز در سال کار کنید.
- دانشجویان اروپایی می‌توانند بدون دریافت اجازه کار از آژانس کاریابی آلمان، به مدت ۱۲۰ روز کامل و یا ۲۴۰ نصفه‌روز در سال کار کنند.
- طبق قانون دانشجویان غیراروپایی اجازه ندارند از روش خوداشتغالی استفاده کرده و یا شغل آزاد داشته باشند؛ اگرچه این کار در میان دانشجویان بسیار رایج است.
- دانشجویانی که می‌خواهند بیش از ۱۲۰ روز کار کنند باید از آژانس کاریابی آلمان (دفتر مهاجرتی/ Immigration Office) تأییدیه دریافت کنند.
- یکی از موارد استثنا در مورد کار دانشجویی در آلمان این است که دانشجویان غیراروپایی که می‌خواهند به عنوان دستیار آموزشی مشغول به فعالیت شوند، به گرفتن تأییدیه از آژانس کاریابی آلمان احتیاج دارند.
- بر اساس قوانین مربوط به کار حین تحصیل در آلمان، معمولاً دانشجویان نمی‌توانند بیش از ۲۰ ساعت در هفته (در طول ترم) کار کنند. البته دانشجویان می‌توانند در تعطیلات به صورت تمام وقت کار کنند.
درآمد کار دانشجویی در آلمان با توجه به تخصص، ناحیه و کار موردنظر، متفاوت است. برای مثال در شهرهای گرانی مانند مونیخ، هامبورگ و یا کلن، درآمد دانشجویان بالاتر بوده و به طبع هزینه زندگی در این شهرها نیز بالاتر است. همانطور که می‌دانید میزان درآمد از کاری به کار دیگر متفاوت است اما دانشجویان در آلمان به طور متوسط درآمدی بین ۵ تا ۱۵ یورو در ساعت و یا به عبارتی ۴۵۰ یورو در ماه دریافت میکنند. به طور کلی درآمد ۸۳۵۴ یورو در سال، مبلغی است که احتیاجی به پرداخت مالیات و یا بیمه ندارد. برخی از مشاغلی که در آلمان نیاز بیشتری به نیروی کار برای آنها وجود دارد، عبارتند از:
- برنامه‌نویس نرم‌افزار
- مهندس برق و برق‌کار
- پرستار و کارمند خدمات درمانی
- تحلیل‌گر و مشاور IT
- مدیر اجرایی کسب‌وکار و اکونومیست (اقتصاددان)
- معمار و مهندس ساختمان
- مدیریت حسابداری
- مدیر فروش و مدیر محصول
- دستیار فروش
- دستیار تولید
بهترین شهرهای آلمان برای تحصیل و کار
در ادامه به معرفی برخی از بهترین شهرهای آلمان برای تحصیل و کار می‌پردازیم.
برلین
برلین یکی از شهرهای مشهور آلمان است که به عنوان پایتخت این کشور نیز شناخته می‌شود. شهر برلین با مساحتی برابر ۸/۸۹۱ کیلومتر مربع و جمعیتی رو به رشد (حدود ۳۵۶۲۰۰۰ نفر در سال ۲۰۲۰) همواره شهری محبوب برای بسیاری از افراد در سراسر دنیا بوده و جمعیت کثیری، آن را برمی‌گزینند. وجود دانشگاه‌های باکیفیت در این شهر، برلین را به محیطی بسیار مناسب برای آموزش عالی تبدیل کرده‌است. برلین همچنین برای افرادی که تمایل به تحصیل در آلمان دارند بهترین شهر انتخابی است که برای بسیاری از دانشجویان (علی‌الخصوص دانشجویان بین‌المللی) بسیار جذاب است.
شهر برلین علاوه بر داشتن شرایط ایده‌آل برای تحصیل، بسیار مقرون به صرفه بوده و دانشجویان برای تحصیل در این شهر نیاز به پرداخت هزینههای گزاف نخواهند داشت. شهر برلین همچنین به عنوان پنجمین شهر برتر دانشجویی در جهان شناخته شده و دارای دانشگاه‌های برتری است که در رتبه‌بندی جهانیِ QS مقامی بالا دارند. دانشگاه هومبولت برلین با رتبه ۱۲۰ جهانی، دانشگاه آزاد برلین با رتبه ۱۳۰ جهانی و دانشگاه فنی برلین با رتبه ۱۴۷ جهانی از جمله دانشگاه های برتر و رایگان این شهر بوده و برلین را به شهری عالی برای تحصیل تبدیل کرده‌اند. برای اطلاعات بیشتر درباره این شهر بهتر است به صفحه تحصیل و زندگی در برلین مراجعه کنید.
فرانکفورت
فرانکفورت یکی از شهرهای محبوب در جهان است که به دلیل داشتن کیفیت بالا برای زندگی بسیار شهرت دارد. فرانکفورت همچنین به عنوان شهری قدرتمند در زمینه اقتصاد در آلمان شناخته شده و مرکز مالی اروپا نیز به شمار می‌آید. بانک مرکزی اروپا نیز در این شهر واقع شده است. به طور کلی فرانکفورت یکی از شهرهای برتر دانشجویی در آلمان است که به جهت داشتن اقتصاد قوی برای دانشجویانی که تمایل به زندگی در محیطی غرق در کسب و کار را دارند بسیار مناسب است. همانطور که پیش تر ذکر شد کیفیت زندگی در این شهر بسیار بالا است و مواردی مانند شاخص قدرت خرید مردم، بالا، شاخص امنیت، متوسط، شاخص مراقبت‌های درمانی، بالا و شاخص آلودگی هوا نیز پایین است. در حقیقت دانشجویانِ بین‌المللی که می‌خواهند علاوه بر تحصیل در دانشگاهی با کیفیت در شهری شاد زندگی کنند باید فرانکفورت را مدنظر داشته باشند زیرا دانشجویان در این شهر بین لذت بردن از زندگی و تحصیل، تعادل برقرار میکنند.
مونیخ
شهر مونیخ آلمان از شهرهای برتر این کشور است که بسیاری از افراد آن را برای تحصیل انتخاب میکنند. این شهر که دارای مساحتی برابر ۴/۳۱۰ کیلومتر مربع است جمعیتی حدود ۱۴۵۶۰۳۹ نفر در سال ۲۰۲۰ است. مونیخ همچنین به عنوان سومین شهر بزرگ آلمان شناخته شده و یکی دیگر از شهرهای برتر دانشجویی نه تنها در آلمان و یا اروپا بلکه در کل جهان است. این شهر علاوه بر داشتن دانشگاه‌های برتر به دلایلی مانند داشتن معماری جذاب، پارک‌ها و رشته‌های کوه‌های زیبا برای دانشجویان، بسیار جذاب است. این شهر همچنین به دلیل نزدیکی به اتریش و جمهوری چک، فرصت تفریح را برای دانشجویان (در زمان فراغت) فراهم می‌کند.
همانطور که پیش‌تر ذکر شد دانشگاه‌های موجود در این شهر بسیار با کیفیت هستند و همچنین در رتبه‌های مختلف جهانی در جایگاهی برتر واقع شده‌اند. برای مثال یکی از برترین دانشگاه‌های این شهر، دانشگاه فنی مونیخ است که دانشگاهی دولتی بوده و به عنوان برترین دانشگاه آلمان و همچنین یکی از بهترین دانشگاه های جهان به شمار می‌آید. دانشگاه فنی مونیخ که با نام TUM نیز شناخته می‌شود، در سال ۱۸۶۸ تأسیس شد. از آنجاییکه این دانشگاه از جمله دانشگاه‌های برتر بین‌المللی است تعداد زیادی از دانشجویان آن از بین دانشجویان بین‌المللی هستند. تعداد کلی دانشجویان در این دانشگاه نیز حدود ۴۰۰۰۰ نفر بوده و کیفیت سطح تحقیقاتی در آن بسیار بالا است. رتبه این دانشگاه براساس سایت معتبر QS برابر ۵۵ است. دانشگاه‌های دیگری نظیر دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ و دانشگاه علوم کاربردی مونیخ نیز از جمله دانشگاه‌های برتر این شهر هستند.
درسدن
درسدن به عنوان جعبه جواهرِ آلمان نیز شناخته شده ومی‌توان آن را به عنوان زیباترین شهرِ آلمان در نظر گرفت. این شهر همچنین هر ساله تعداد زیادی توریست و دانشجوی بین‌المللی را به خود جذب می‌کند. درست است که درسدن، شهری بسیار زیبا است اما در پسِ این زیبایی، تجهیزات گسترده‌ای برای زندگی و تحصیل وجود دارد. درسدن همچنین شهری مهم در زمینه سیاست، اقتصاد، فرهنگ و آموزش بوده و دارای دانشگاه‌های برتری نظیر دانشگاه فنی درسدن است. دانشگاه فنی درسدن، دانشگاهی دولتی بوده که در سال ۲۰۲۰ دارای رتبه جهانی ۱۵۰-۱۰۱ در زمینه معماری است. این دانشگاه همچنین به عنوان یکی از دانشگاه‌های برتر آلمان و اروپا به شمار می‌آید. دانشکده معماری این دانشگاه شامل ۶ دپارتمان و ۱۴۱۰ نفر دانشجوی در حال تحصیل است.
آخن
آخن یکی دیگر ازشهرهای مهم دانشجویی است که بسیاری از دانشجویان، آن را برای تحصیل و داشتن یک زندگی راحت برمی‌گزینند. این شهر همچنین در غربی‌ترین بخشِ کشور آلمان واقع شده و با بلژیک و هلند هم‌مرز است. دانشگاه‌های موجود در شهر آخن نیز بسیار باکیفیت و مجهز است و یکی از برترین آنها دانشگاه آخن است. یکی دیگر از دانشگاه‌های برتر این شهر نیز دانشگاه علوم کاربردی آخن است که گزینه‌ای بسیار مناسب برای دانشجویانِ علاقه‌مند به تحصیل مهندسی است. به طور کلی زندگی در شهر آخن برای دانشجویان، مناسب است و علی‌رغم صنعتی بودنِ آن هزینه های زندگی در این شهر بسیار مقرون به صرفه است.
بن
یکی از بارزترین ویژگی‌های بن این است که این شهر، علی‌رغم قدیمی بودن دارای کمپانی‌های بین‌المللی و مدرن است. این شهر همچنین به عنوان یکی از شهرهای دولتی آلمان به حساب می‌آید. شهر بن دارای مؤسسات و دانشگاه‌های برتری نظیر دانشگاه بن است که هر ساله هزاران دانشجوی بین‌المللی را به خود جذب می‌کند. دانشجویان بین‌المللی که به دنبال زندگی در شهری هستند که بتوانند راحت به زندگی و تحصیل بپردازند می‌توانند بن را در اولویت خود قرار دهند.
هامبورگ
هامبورگ شهری بسیار پیشرفته و بزرگ در بخش شمالی آلمان است که امروزه جمعیتی حدود ۸/۱ میلیون را در خود گنجانده است. بندر هامبورگ را همچنین می‌توان به عنوان دومین بندر بزرگ جهان در نظر گرفت. کمپانی‌های بزرگ و موفقی نیز در شهر هامبورگ فعالیت داشته و از این طریق، تأثیر زیادی بر اقتصاد هامبورگ و کل آلمان دارند. فرهنگ قدیمی و سنت شهر هامبورگ نیز از مشاهده ساختمان‌های قدیمی که در جای جای این شهر بوده و مربوط به دورانی تاریخی می‌باشند بسیار مشهود است. شهر هامبورگ همچنین محلی بسیار مناسب برای تحصیل است و بسیاری از دانشجویانی که تمایل به تحصیل در آلمان دارند، تحصیل در شهر هامبورگ را انتخاب میکنند.
هامبورگ همچنین به دلیل داشتن دانشگاه‌های بسیار باکیفیت علاوه بر اینکه به عنوان شهری فرهنگی و بین‌المللی شناخته می‌شود از نظر جنبه آموزشی و علمی نیز حرف‌هایی برای گفتن دارد. این شهر به طور کلی دارای ۱۶ مؤسسه آموزشی دولتی و خصوصی (هم سطح با دانشگاه) است که جوی کاملاً را آموزشی را برای دانشجویان با ارمغان میآورد. دامنه رشته‌های موجود در دانشگاه‌های این شهر نیز از فلسفه تا پزشکی و رسانه‌های اجتماعی متغیر بوده و به طور کلی بسیار گسترده است و دانشجویان با تحصیل در شهر هامبورگ می‌توانند به افق‌های دید بلندتری دست پیدا کنند.
دانشگاه های موجود در این شهر نیز بسیار مجهز بوده و عبارتند از: دانشگاه هامبورگ، دانشگاه علوم کاربردی هامبورگ، دانشگاه هلومت اشمیت و دانشگاه هافن سیتی. برای اطلاعات بیشتر درباره تحصیل در این شهر به صفحه تحصیل در شهر هامبوگ مراجعه کنید.
منبع:
