حتما می‌دانید که پذیرش در بسیاری از دانشگاه‌های دنیا شایسته‌محور است و یکی از مهم‌ترین ملاک‌هایشان برای ثبت‌نام دانشجویان جدید، درنظر گرفتن مهارت آن‌ها در زمینه تحصیلی، کاری، نوآوری، تجربه، ذکاوت و هوششان است. از این‌رو اگر به دنبال اخذ پذیرش از دانشگاهی در خارج است کشور هستید، داشتن توصیه‌نامه تحصیلی از یک یا چند استاد می‌تواند شانس پذیرش شما را افزایش دهد. در این مطلب قرار است قبل از هرچیزی توصینه‌نامه را تعریف کنیم، تفاوت آن با معرفی‌نامه را بررسی و با نحوه نگارش یک توصیه نامه تحصیلی استاندارد آشنا شویم.
اگر قصد تحصیل در اروپا یا کانادا را دارید، پیشنهاد می‌کنیم در کنار مطالعه مطلب «توصیه نامه تحصیلی»، با مراجعه به صفحه درخواست مشاوره، فرم مربوطه را پر کنید و از مشاوره رایگان کارشناسان ما بهره‌مند شوید.
توصیه نامه تحصیلی یا ریکامندیشن لتر چیست؟
اگر بخواهیم به طور کلی بگوییم، توصیه نامه تحصیلی یا ریکامندیشن لتر (Recommendation Letter)، به مدرکی گفته می‌شود که در آن یک نفر ویژگی‌ها، مهارت‌ها، تجارب، توانایی‌ها و ظرفیت‌های آکادمیک شما را برای تحصیل در رشته و مقطعی خاص گواهی می‌کند. خوب است بدانید که توصیه‌نامه‌ها معمولا تاییدیه‌های مثبتی از طرف اساتید و مراجع دانشگاهی هستند.
هدف از ارائه توصیه‌نامه تحصیلی، اثبات و تایید لیاقت و توانایی یک دانشجو برای ورود به مقطع موردنظر است. همچنین همانطور که پیش‌تر هم گفتیم، توصیه‌نامه نقش مهمی در دریافت پذیرش و حتی بورسیه تحصیلی دارد؛ علاوه‌بر آن ریکامندیشن لتر نوعی اعتبار برای متقاضی تحصیل محسوب می‌شود و اگر متقاضی دارای مهارتی باشد و نتواند آن را با مدرک اثبات کند، با ارائه توصیه‌نامه تحصیلی از طرف یک یا چند استاد، می‌تواند توانایی و مهارت‌های خود را به اطلاع کمیته پذیرش برساند.
ساختار یک توصیه نامه تحصیلی استاندارد
توصیه‌نامه نامه‌ای رسمی است؛ بنابراین، از دیدگاه نوآورانه و خلاقانه نباید به آن نگریست. در‌ادامۀ مقاله، ساختار توصیه‌نامه را توضیح خواهیم داد.
معرفی (Introduction)
در این بخش، توصیه‌کننده (معرف) خودش، ارتباطش با شما (استاد، کارفرما و…)، نگرش کلی‌اش به شما و مدت آشنایی‌اش با شما را بیان می‌کند.
محتوا (Content)
در این بخش، معرف با ذکر پس‌زمینۀ تحصیلی و فعالیت‌ها و ویژگی‌های شخصیتی‌تان استدلال می‌کند که چرا شما بهترین گزینه برای دورۀ مدنظر هستید.
اختتامیه (Closing)
در این بخش، معرف نتیجه‌گیری قانع‌کننده‌ای به انتهای نامه باید بیفزاید که درخواستتان را ضمانت کند و به‌دنبال آن، عبارت پایانی استاندارد و نام و مشخصات تماسش را ذکر کند و امضا کند.
ساختار توصیه نامه تحصیلی
توصیه‌نامه نامه‌ای رسمی است؛ بنابراین، از دیدگاه نوآورانه و خلاقانه نباید به آن نگریست. در‌ادامۀ مقاله، ساختار توصیه‌نامه را توضیح خواهیم داد.
معرفی (Introduction)
در این بخش، توصیه‌کننده (معرف) خودش، ارتباطش با شما (استاد، کارفرما و…)، نگرش کلی‌اش به شما و مدت آشنایی‌اش با شما را بیان می‌کند.
محتوا (Content)
در این بخش، معرف با ذکر پس‌زمینۀ تحصیلی و فعالیت‌ها و ویژگی‌های شخصیتی‌تان استدلال می‌کند که چرا شما بهترین گزینه برای دورۀ مدنظر هستید.
اختتامیه (Closing)
در این بخش، معرف نتیجه‌گیری قانع‌کننده‌ای به انتهای نامه باید بیفزاید که درخواستتان را ضمانت کند و به‌دنبال آن، عبارت پایانی استاندارد و نام و مشخصات تماسش را ذکر کند و امضا کند.
تفاوت توصیه‌نامه و معرفی‌نامه چیست؟
یکی از چالش‌هایی که هنگام ارسال مدارک به دانشگاه مقصد و مهاجرت به خارج از کشور از طریق تحصیل، ممکن است با آن مواجه شوید، ارسال معرفی‌نامه تحصیلی به جای توصیه‌نامه تحصیلی است. بسیاری از دانشگاه‌ها هستند که برای پذیرش شما در دانشگاه، درخواست ارسال یکی از این دو مدرک را می‌کنند که به خاطر شباهت این دو به هم ممکن است دچار اشتباه شوید. برای درک تفاوت‌های این مدرک بعد نیست قبل از هرچیزی با تعریف معرفی‌نامه تحصیلی آشنا شویم.
معرفی‌نامه (Letter of Reference)، مخاطب مشخصی ندارد و اغلب معرف (نگارندۀ توصیه‌نامه) آن را به خودِ متقاضی می‌دهد و او در آینده نیز از آن می‌تواند استفاده کند. معرفی‌نامه معمولاً با عبارت To Whom it may Concern یا Dear Sir / Madam آغاز می‌شود؛ به‌همین‌دلیل، اکثر دانشگاه‌ها از دانشجویان توصیه‌نامه درخواست می‌کنند؛ زیرا نگارشش شخصی است و در زمینۀ دورۀ دانشگاهی مشخصی دربارۀ متقاضی توضیح می‌دهد.
این درصورتی است که دانشگاه توصیه‌نامه را برای مقطع مشخصی درخواست می‌کند و گاهی استاد یا کارفرما مستقیماً و بدون اینکه فرد آن را ببیند، به دانشگاه مقصد می‌فرستد. همچنین توصیه‌نامه باید سیصد یا چهارصد واژه باشد و ویژگی‌های شخصیتی و دستاوردها و توانایی‌های متقاضی را نشان دهد.
نمونۀ توصیه‌نامۀ تحصیلی انگلیسی
در زیر چند نمونه توصیه‌نامۀ تحصیلی انگلیسی را مشاهده می‌کنید:
نمونه معرفی‌نامۀ انگلیسی
در زیر دو نمونه معرفی‌نامۀ تحصیلی انگلیسی را مشاهده می‌کنید:
نکات مهم در نگارش توصیه نامه تحصیلی
از معرف‌های خود بخواهید که دستاوردهای مختلفتان را بیان کنند. اگر به چند توصیه‌نامه نیاز دارید، از معرف‌ها بخواهید بر جنبه‌های مختلف شخصیتی و دستاوردها و قابلیت‌های علمی و تحصیلی‌تان تمرکز کنند. برای مثال، یک نامه بر قابلیت‌های پژوهشی و نامۀ دیگر بر عملکرد کلاسی می‌تواند متمرکز باشد.
همچنین اطلاعات مرتبط را در اختیار معرف‌ها قرار دهید. حتی اگر معرف‌ها شما را می‌شناسند، احتمالاً تمام نمره‌ها و دستاوردهایتان را ثبت نکرده‌اند؛ پس، بهتر است اطلاعاتی مانند CV (رزومه)، فهرستی از دستاوردهای تحصیلی و معدل (ها)، فهرستی از فعالیت‌های فوق‌برنامه و داوطلبانه و زمان دقیق ارسال نامه را در‌اختیارشان قرار دهید.
فراموش نکنید که توصیه‌نامه مهارت‌ها و دستاوردهایتان را در قالب مثال باید توضیح دهد. به‌بیانِ‌بهتر، کسی که توصیه‌نامه را می‌نویسد، صرفاً مهارت‌هایتان را نباید فهرست کند؛ بلکه مثال‌هایی از چگونگی و زمان به‌کارگیری آن‌ها را نیز باید ذکر کند. به‌عنوان مثال، چندان مفید نخواهد بود که بدون ذکر نام پروژۀ پژوهشی‌تان، معرف بگوید مهارت‌های پژوهشی فراوانی دارید.
توجه داشته باشید که توصیه‌نامه پیشرفت و ارتقای شما را باید نشان دهد. از‌آنجا‌که کمیتۀ پذیرش هزاران درخواست را خوانده و در کار خود بسیار خبره است، می‌داند نامه‌ای که تنها شما را ستایش می‌کند، غیرواقعی است؛ بنابراین، نوشتن دربارۀ چگونگی پیشرفتتان در گذر زمان اهمیت بسزایی دارد. برای نمونه، شاید هنگامی‌که دورۀ کارشناسی را آغاز کرده‌اید، خجالتی بوده و در کلاس چندان فعال نبوده‌اید؛ اما پس از گذشت چند سال، به‌تدریج به فردی سخنور تبدیل شده‌اید.
به عنوان نکته آخر هم باید بگوییم که لحن توصیه‌نامه نباید زیاد خشک و رسمی باشد. همان‌طورکه گفتیم، توصیه‌نامه نامه‌ای رسمی است؛ اما نباید رسمی‌بودن را با خشک و بی‌روح‌بودن اشتباه گرفت. کمیته‌های پذیرش توصیه‌نامه‌‌هایی را می‌پسندند که در عین رسمی‌بودن، شخصی هستند؛ ازاین‌رو، توصیه‌نامه دربارۀ شما باید صحبت کند. توصیه می‌کنیم در نوشتن توصیه‌نامه از استفادۀ جمله‌هایی کلیشه‌ای خودداری شود که دربارۀ هر دانشجوی دیگری می‌توان آن‌ها را بیان کرد.
چه کسانی می‌توانند برایمان توصیه‌نامه تحصیلی بنویسند؟
یکی از پرسش‌های مهم این است: «از چه کسی توصیه‌نامه تحصیلی باید درخواست کرد؟» پاسخ به این پرسش به دورۀ مدنظر متقاضی بستگی دارد. به‌عنوان مثال، گاهی دانشگاه‌ها توصیه‌نامه را از استادان و کارفرمایان تقاضا می‌کنند.
درخواست توصیه‌نامه از استاد بر مهارت‌ها و دستاوردهای دانشگاهی متقاضی باید متمرکز باشد. هنگام درخواست توصیه‌نامه از استاد، کسی را انتخاب کنید که با او از نزدیک همکاری کرده و بیش از یک نیمسال با او در ارتباط بوده‌اید. همچنین، اگر می‌خواهید کمیتۀ پذیرش را تحت‌تأثیر قرار دهید، از استادی می‌توانید توصیه‌نامه دریافت کنید که در زمینۀ تخصصی دورۀ دلخواهتان مهارت دارد.
درخواست توصیه‌نامه از کارفرما بیانگر مهارت‌های مرتبط با دورۀ مدنظرتان باید باشد. هنگام درخواست توصیه‌نامه از کارفرما نیز، کسی را باید انتخاب کنید که اطلاعات مرتبط با دورۀ دلخواهتان را بتواند ارائه دهد. برای نمونه، اگر می‌خواهید برای پذیرش در دورۀ فنی‌ومهندسی اقدام کنید، نامۀ مدیر یکی از شرکت‌های فنی باارزش‌تر از نامۀ کارفرمایی در بخش مشتریان است.
به‌طورکلی، انتخاب معرف برای نوشتن توصیه‌نامه مناسب اهمیت دارد و بهتر است متقاضی و معرف حداقل شش ماه یکدیگر را بشناسند. کسی که شما را در حدی نمی‌شناسد که سوابق دانشگاهی و کاری‌تان را تأیید کند یا کسی که ممکن است توصیه‌نامه مطلوبی برایتان ننویسد، هیچ‌گاه گزینۀ مناسبی برای نوشتن توصیه‌نامه نخواهد بود.
اگر از مطالعه مطلب «توصیه نامه تحصیلی» استفاده کردید، پیشنهاد می‌کنیم مقالات مربوط به اصطلاحات اپلای، فرایند اپلای برای ادامه تحصیل در دانشگاه های خارج از کشور، رزومه تحصیلی (CV) و انگیزه نامه تحصیلی (SOP) را نیز مطالعه کنید. همچنین اگر پرسشی درباره اصول نگارش توصیه نامه تحصیلی دارید، می‌توانید آن را به صورت کامنت مطرح کنید.
نحوه ارسال توصیه نامه تحصیلی به چه شکل است؟
ارسال توصیه نامه تحصیلی به دانشگاه مقصد از 3 طریق امکان‌پذیر است:
- ارسال از طریق ایمیل: ارسال توصیه نامه تحصیلی به صورت تایپ شده و ارسال آن به آدرس الکترونیکی دانشگاه مقصد، یکی از مرسوم‌ترین راه‌های ارسال است.
- ارسال از طریق پست: بسیاری از افراد هستند که توصیه نامه تحصیلی‌شان را به صورت مهر و موم شده به آدرس پستی دانشگاه ارسال می‌کنند.
- ارسال آنلاین از طریق وبسایت دانشگاه: در وبسایت بسیاری از دانشگاه‌ها صفحه‌ای با عنوان Recommendation Letter وجود دارد که خیلی راحت می‌توانید نامه نگارش شده‌تان را بنویسید و آن را جهت بررسی ثبت کنید.
در بیشتر دانشگاه‌ها ارسال ریکامندیشن لتر از هر سه طریق وجود دارد؛ تنها نکته قابل توجهی که وجود دارد این است که قبل از تمام شدن ددلایت ارسال مدارک، توصیه نامه تحصیلی‌تان را هم ارسال کنید.
کلام آخر
ما در این مقاله به یکی از مهم‌ترین مدارکی که هنگام مهاجرت تحصیلی باید به آن توجه کنید، یعنی توصیه نامه تحصیلی، اشاره و نگارش صحیح آن را بررسی کردیم. اگر شما هم یکی از متقاضیان تحصیل در خارج از کشور هستید، ما در سیم آخر آماده‌ایم تا صفر تا صد مسیر را به شما نشان دهیم و برای طی کردن این مسیر شما را همراهی کنیم. مشاوره اولیه سیم آخر (بررسی شرایط شما و ارائه راهنمایی‌های کلی در مورد مهاجرت) کاملا رایگان است. ما بررسی شرایط تحصیل در نروژ، اخذ ویزای تحصیلی کانادا، ایتالیا، فرانسه، اسپانیا و تحصیل در آلمان را نیز در سبد خدمات خود داریم و برای مهاجرت به این کشورها در کنار شما خواهیم بود.
نظرات