هیچ دانشجویی تصور نمی‌کرد روزی مقابل لپ‌تاپش در اتاق بنشیند و در دانشگاه آنلاین تحصیل کند؛ اما امروزه یادگیری و تحصیل آنلاین شتاب گرفته و رشد چشمگیری کرده است. در‌واقع در دورۀ کرونا، دانشگاه‌هایی به تعطیلی آموزش مجبور نشدند که برنامه‌های آموزشی‌شان را مجازی برگزار کردند. همۀ دانشجویانی که قبلاً در دانشگاه حضوری تحصیل می‌کرده‌اند، طرفدار تحصیل آنلاین نیستند؛ اما تحصیل آنلاین نیز مانند هر موضوع جدید دیگری مزایا و معایبی دارد. در این مطلب، مزایا و معایب تحصیل آنلاین را بررسی و چگونگی حل معایب آن را بیان خواهیم کرد.

مزایای تحصیل آنلاین

در ابتدای مطلب مزایا و معایب تحصیل آنلاین، قصد داریم مزیت‌های تحصیل آنلاین در دانشگاه‌ها را بشماریم. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:

یادگیری در هر زمان و مکان

بدون حضور فیزیکی در دانشگاه، از هر جایی در کلاس‌هایتان می‌توانید شرکت کنید؛ البته به‌شرط آنکه به اینترنت دسترسی داشته باشید. نرفتن به دانشگاه ‌و بازنگشتن از آنجا به صرفه‌جویی وقت منجر می‌شود. اگرچه ممکن است برخی دروس عملی به حضور در دانشگاه نیاز داشته باشند، بیشترِ کلاس‌ها مجازی برگزار می‌شوند. مزیت یادگیری آنلاین این است در زمان‌هایی در کلاس‌ها می‌توانید شرکت کنید که بیشتر مناسبتان است. این ویژگی بیشتر برای دانشجویان شاغل مفید است.

کسب تجربۀ کاری

همان‌طورکه دانشگاه‌ها و کالج‌ها به آموزش مجازی روی آورده‌اند، مشاغل متنوعی نیز در سراسر جهان به دورکاری تغییر ماهیت داده‌اند. در‌حال‌حاضر، ملاقات از‌طریق پلتفرم Zoom و ارائه‌های آنلاین و بسیاری از ابزارهای کار مجازی، ارتباطات و فعالیت‌ها را آسان کرده است. شرکت در کلاس‌های آنلاین دانشگاه و ارتباط مجازی با هم‌کلاسی‌ها به افراد کمک می‌کند با پلتفرم‌ها و فرهنگ و آداب مجازی‌ای آشنا شوند که حین فناوری شکل گرفته است. همچنین با مجازی‌شدن تحصیل، دانشجویان به کار پاره‌وقت یا حتی تمام‌وقت حضوری یا آنلاین می‌توانند مشغول شوند و هزینه‌هایشان را تأمین کنند.

ملاقات و همکاری با افرادی از سراسر جهان

کالج‌ها و دانشگاه‌ها به‌مناسبت استفاده از آموزش آنلاین، تلاش می‌کنند دانشجویان متنوعی را از سراسر جهان گرد هم آورند و مهارت‌های گوناگونی را به آنان آموزش دهند. گذراندن کلاس‌های دانشگاه با افرادی از سراسر جهان شما را با طیف وسیعی از فرهنگ‌ها و ایده‌ها آشنا می‌کند و باعث می‌شود تجربۀ تحصیل مجازی‌تان بسیار غنی باشد.

از دیگر مزایای تحصیل آنلاین می‌توان به این‌ها اشاره کرد:

۱. هزینه‌ها بسیار کاهش می‌یابد؛ ۲. سازگاری و انعطاف برای دانشجویان بیشتر است؛ ۳. دسترسی دانشجویان تمام‌وقت و پاره‌وقت به آموزش آنلاین برابر است؛ ۴. دانشجویان بدون وابستگی به کلاس و استاد مباحث آموزشی را یاد می‌گیرند؛ ۵. دانشجویان در زمان و مکان دلخواه از تحصیل می‌توانند بهره‌مند شوند؛ ۶. تحصیل آنلاین به سود محیط‌زیست است؛ زیرا رفت‌‌و‌آمد و استفاده از وسایل نقلیه را کاهش می‌دهد؛ ۷. دسترسی به محتواهای آموزشی به‌روز بیشتر است.

معایب تحصیل آنلاین

درادامۀ مطلب مزایا و معایب تحصیل آنلاین، با معایب تحصیل آنلاین در دانشگاه‌ها آشنا می‌شویم.

نیاز به تقویت مشارکت مؤثر

حضور فیزیکی درکنار یکدیگر طبیعتاً مشارکت در کلاس را راحت می‌کند. افراد هنگام تحصیل آنلاین ممکن است فکر کنند به مشارکت در کلاس و بحث نیازی ندارند. باوجوداین، توجه کنید استادان برای مشارکت در کلاس ارزش قائل‌اند و در برخی مواقع، ممکن است از دانشجویان بخواهند بیشتر در کلاس مشارکت کنند؛ حتی بیشتر از زمانی که در کلاس‌های حضوری حاضر می‌شدند و در مباحث درسی مشارکت می‌کردند. شاید ابتدای کار مقداری جبر احساس کنید؛ اما توصیۀ ما این است که به‌طور مؤثر مشارکت کنید. منظور از مشارکت مؤثر این است که موقع تحصیل آنلاین بیشتر از اتاق‌های گفت‌وگو و پیام‌ها و ویژگی‌های کلاس مجازی استفاده کنید؛ چه‌بسا از کلاس‌های آنلاین درمقایسه‌با کلاس‌های حضوری بتوانید بیشتر بهره ‌ببرید.

نیاز به تقویت انگیزه

تحصیل آنلاین درمقایسه‌با کلاس‌های حضوری به استقلال بیشتری نیاز دارد. پاسخ‌گو‌نبودن در زمان کلاس و امکان پنهان‌شدن پشت صفحۀ کامپیوتر ممکن است دانشجویان را وسوسه کند تا شرکت در کلاس اولویتشان نباشد یا در انجام وظایفشان کوتاهی کنند. بنابراین، دانشجویان برنامه‌ای روزانه و منظم برای انجام کارهایشان باید داشته باشند تا حجم کارشان را کنترل کنند، روی اولویت‌هایشان متمرکز شوند، حواس‌پرتی‌ها را کاهش دهند، در دورۀ امتحانات بیش‌از‌حد خسته نشوند و از تحصیل بازنمانند. پیشنهاد ما برنامه‌ریزی در روزهای تعطیل است. برای مثال، هر هفته جمعه‌ها را به برنامه‌ریزی هفتگی اختصاص دهید و برای ارائه‌ها، جلسه‌های درسی، انجام تکالیف دانشگاهی و فعالیت‌های گروهی زمان بگذارید. برنامه‌ریزی برای بیداری در ساعت مشخصی از روز نیز به منظم و متعهد ماندن به برنامۀ هفتگی و در‌نهایت تقویت انگیزۀ تحصیلتان کمک می‌کند.

کاهش فرصت‌های معاشرت

دیدار افراد جدید، تبادل‌نظر، دوستی و انجام کارهای گروهی و حضور در اجتماع بخش‌های مهمی از تجربۀ تحصیل حضوری در دانشگاه است که در تحصیل آنلاین اتفاق نمی‌افتد. بنابراین، برای فرصت معاشرت باید راهی بیابید و با تلاش بیشتر و استفاده از ابزارهای ارتباطی مجازی و پلتفرم‌های تعریف‌شده برای ارتباط میان شما و استادان و هم‌کلاسی‌ها این تجربیات ارزشمند را برای خود ایجاد کنید. برای ‌این منظور، گروه‌های مطالعۀ آنلاین را در بستر پلتفرم‌هایی مانند Zoom می‌توانید راه‌ بیندازید و از فرصت‌های جدید برای معاشرت و دوستی و کارهای گروهی استفاده کنید.

برخی دیگر از معایب تحصیل آنلاین بدین‌شرح‌اند:

۱. بازخوردگرفتن از دانشجویان محدود است؛ ۲. ممکن است مهارت‌های ارتباطی در دانشجویان به‌اندازۀ کافی رشد نکند و باعث انزوای اجتماعی شود؛ ۳. آموزش آنلاین به مهارت‌های انگیزشی قوی و مدیریت زمان نیاز دارد؛ ۴. پیشگیری از تقلب سخت است؛ ۵. استادان بیشتر روی تئوری متمرکزند، نه تمرین و کار عملی؛ ۶. به رشته‌های خاصی محدود می‌شود؛ ۷. برای افرادی غیرممکن است که به کامپیوتر دسترسی ندارند؛ ۸. اعتبار و تضمین کیفیت کمتر از آموزش حضوری است.

منابع: