ایتالیا یکی از پرطرفدارترین کشورها برای تحصیل دانشجویان بینالمللی است. سطح بالای دانشگاه های ایتالیا، بورسیه های تحصیلی و کمک هزینه های زندگی، امکان کار دانشجویی، آب و هوای خوب و فرهنگ غنی مردم ایتالیا، از جمله دلایلی هستند که این کشور را به یکی از مناسب ترین گزینه ها برای دانشجویان ایرانی تبدیل کرده‌اند. تعداد زیاد مراکز آموزش عالی و تنوع بالای رشته های تحصیلی در این مراکز، فرصت های بسیاری را برای دانشجویان فراهم کرده است. نظام آموزش عالی در ایتالیا تا حدی با نظام آموزش عالی ایران متفاوت است. کسانی که به تحصیل در ایتالیا علاقه دارند، خوب است اطلاعاتی درباره آموزش عالی در ایتالیا داشته باشند. در این مقاله به بررسی نظام آموزش عالی در ایتالیا، می‌پردازیم.
اگر قصد تحصیل در ایتالیا را دارید، پیشنهاد می‌کنیم در کنار مطالعه مطلب «آموزش عالی در ایتالیا»، با مراجعه به صفحه درخواست مشاوره، فرم مربوطه را پر کنید و از خمشاوره رایگان کارشناسان ما بهره‌مند شوید.
مراکز آموزش عالی در ایتالیا به سه دسته زیر تقسیم می‌شوند:
– دانشگاهها
– آموزش عالی هنرهای زیبا، موسیقی و رقص (Alta Formazione Artistica e Musicale یا به اختصار AFAM)
– مؤسسات عالی فنی (Istituti Tecnici Superiori یا به اختصار ITS)
همچنین دانشگاهها به دو دسته خصوصی و دولتی تقسیم می‌شوند اما کیفیت آموزش در تمام مؤسسات آموزش عالی در ایتالیا، بالا است.
دانشجویان بینالمللی برای ادامه تحصیل در ایتالیا باید صلاحیت تحصیلی خود را نشان دهند. تأیید صلاحیت تحصیلات متوسطه متقاضیان منوط به گذراندن یک دوره تحصیلی حداقل ۱۲ ساله است. اگر تحصیلات در کمتر از ۱۲ سال پایان یافته باشد، گواهی تأیید تحصیلات متوسطه باید با گواهی دانشگاهی آزمون‌های گذرانده‌‌شده یا یک مقطع بالاتر از تحصیلات متوسطه که کمبود سال‌های تحصیلات متوسطه را پوشش دهد، همراه باشد (برای اطلاعات بیشتر میتوانید به سایت www.studyinitaly.it مراجعه کنید).
دانشگاه ها
دانشگاه ها مهمترین رکن آموزش عالی در ایتالیا محسوب می‌شوند. مقاطع تحصیلی دانشگاهها به این صورت دسته‌بندی می‌شوند:
– کارشناسی: Laurea
– کارشناسی ارشد: Laurea Magistrale
– دکترا: Dottorato di Ricerca
– ارشد تخصصی و دوره‌های تکمیلی
کارشناسی (Laurea یا ۱st cycle)
laurea triennale یا corso di laurea di primo livello (اختصاراً Laurea) معادل مقطع کارشناسی علوم (BSc) در سیستم دانشگاهی اروپایی است که پس از یک دوره تحصیلی سه ساله دریافت می‌شود. برای پذیرش در این دوره به مدرک دیپلم متوسطه نیاز است. دانش‌آموزان در صورتی پذیرفته می‌شوند که دیپلم دبیرستان یا گواهی دیگری که در ایتالیا مورد تأیید باشد، را داشته باشند.
ورود به دوره‌های کارشناسی ممکن است به گذراندن یک آزمون ورودی یا رغبت‌سنجی نیاز داشته باشد.
پس از دریافت مدرک کارشناسی laurea دانشجو می‌تواند مستقیماً وارد بازار کار شود یا تحصیل خود را در مقطع کارشناسی ارشد (Laurea Magistrale) یا سطح اول ارشد دانشگاهی ادامه دهد.
کارشناسی ارشد (Laurea Magistrale یا II cycle)
Laurea Magistrale معادل مدرک کارشناسی ارشد علوم (MSc)در سیستم دانشگاهی اروپایی است که پس از یک دوره دو ساله تحصیلات تکمیلی به‌دست می‌آید و دانشجو با گذراندن آن به دانش و مهارت تخصصی دست می‌یابد. برای پذیرش در این مقطع به مدرک کارشناسی نیاز دارید.
کسانی که مدرک کارشناسی دارند و میخواهند برای دوره کارشناسی ارشد در رشته‌ای متفاوت اقدام کنند، باید نخست واحدهای مورد نیاز را بگذرانند. پذیرش دانشجویان منوط به ارائه مدرک یا تأیید صلاحیتی که در ایتالیا قابل قبول باشد، است.
پس از پایان دوره کارشناسی ارشد امکان ورود به دوره دکترا فراهم می‌شود.
دوره‌های کارشناسی ارشد پیوسته (Lauree Magistrali a Ciclo Unico) نیز توسط دانشگاهها ارائه می‌شوند که پنج یا شش ساله هستند.
دوره‌های کارشناسی ارشد پیوسته معمولاً در رشته‌های پزشکی، دامپزشکی، داروسازی، معماری و حقوق برگزار می‌شوند.
دکترا (Dottorato di Ricerca یا III cycle)
مدرک دکترا بالاترین سطح تحصیل دانشگاهی است و دانشجویان برای دریافت آن باید یک آزمون جامع را بگذرانند و پس از دوره تحقیقات، از پایان‌نامه خود دفاع کنند. مدرک دکترا پس از یک دوره تحصیل و تحقیق که حداقل سه سال طول می‌کشد و تحت هدایت اساتید دانشگاه، اعطا می‌شود. هدف این دوره، تحصیل دانشجویان در سطحی بالا به‌منظور آماده‌سازی آنان برای استخدام به عنوان هیئت علمی دانشگاه، پژوهشگر، یا دیگر موقعیت‌هایی که به دانش پیشرفته و مهارت‌های تحقیقاتی نیاز دارند، می‌باشد.
ارشد تخصصی و دوره‌های تکمیلی (II cycle 1st level and III cycle 2nd level)
برخی دانشگاهها دوره‌های تخصصی یا تحصیلات تکمیلی ارائه می‌دهند که به ارتقاء سطح تحصیلات حرفه‌ای دانشجویان (سطح یک و دو مدارک ارشد دانشگاهی) کمک می‌کند.
این دوره‌ها دانش و مهارت‌های مورد نیاز برای کارکردهای لازم در فعالیت‌های حرفه‌ای خاص را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند و آنها را برای کار در موقعیت‌های حرفه‌ای آماده می‌سازند.
به یاد داشته باشید که این آموزش‌ها، بخشی از سیستم دانشگاهی اروپا (تعریف شده در سال ۱۹۹۹ دربولونیا)، نیستند و همه آنها لزوماً به‌طور بینالمللی پذیرفته نشده‌اند.
واحدهای درسی در دانشگاه های ایتالیا
دانشگاه ها در آموزش عالی در ایتالیا، بر پایه سیستم واحدهای دانشگاهی CFU (Crediti Formativi Universitari) هستند که ساعت‌های تدریس و وقت و تلاشی که برای تدریس هر درس لازم است را ارزیابی می‌کند.
واحدها معیاری برای تعیین میزان فعالیت دانشجویان نیز هستند.
۱- واحدها کل فعالیتی که دانشجویان باید برای گذراندن درس و قبولی در آزمون صرف کنند را نشان می‌دهند و شامل شرکت در کلاس‌ها، کار کلاسی، کار آزمایشگاهی و مطالعه فردی می‌شوند (همچنین می‌توان برای دیگر دوره‌ها، پروژه‌ها یا پایان‌نامه‌ها، کارآموزی‌ها، زبان‌های خارجی، مهارت‌های کامپیوتری پایه، آموزش ارتباطات و روابط عمومی و کار گروهی واحد تعیین کرد).
۲- یک واحد متناظر با فعالیتی به مدت حدود ۲۵ ساعت است. فعالیت سالانه برای یک دوره آموزشی متوسط متناظر با حدود ۶۰ واحد (معادل ۱۵۰۰ ساعت) است.
۳- هر رشته تعدادی واحد را دربر می‌گیرد؛ آزمون پایانی از ۳۰ نمره محاسبه می‌شود و حداقل نمره برای گذراندن آن ۱۸ است.
۴- برای دریافت مدرک کارشناسی (Laurea Triennale)، گذراندن ۱۸۰ واحد درسی (CFU)، برای مدرک کارشناسی ارشد (Laurea Magistrale)، گذراندن ۱۲۰ واحد و برای مدرک کارشناسی ارشد پیوسته (Lauree Magistrali a Ciclo Unico)، گذراندن ۳۰۰ یا ۳۶۰ واحد لازم است.
مؤسسات آموزش عالی هنر
مؤسسات آموزش عالی هنر یا AFAM یکی دیگر از ارکان آموزش عالی در ایتالیا هستند. مؤسسات AFAM گستره وسیعی از دوره‌ها در حوزه هنر، مانند هنرهای تجسمی، موسیقی، رقص، هنرهای نمایشی و طراحی را دربر می‌گیرند.
مؤسسات AFAM به این صورت دسته‌بندی می‌شوند:
– مؤسسات هنرهای زیبا
– مدارس عالی طراحی (ISIA)
– مدارس عالی استانی موسیقی
– مؤسسات عالی مطالعات موسیقی
– آکادمی ملی رقص
– اکادمی ملی هنرهای نمایشی (Drama)
سیستم AFAM در سه سطح سازماندهی شده است:
دوره اول (۱st cycle)
این دوره، سطح اول مقاطع دانشگاهی (Diploma accademico di primo livello) است که با هدف آموزش مهارت‌های تخصصی ویژه به دانشجویان، برگزار می‌گردد.
حداقل شرایط لازم، دیپلم متوسطه (Diploma di Maturità) یا یک مدرک معادل آن است و پذیرش در این دوره منوط به گذراندن آزمون‌های ورودی برای تأیید صلاحیت اولیه است.
میزان فعالیت: ECTS 180 *
طول دوره: ۳ سال
ادامه تحصیل: دریافت پذیرش برای مقطع دانشگاهی سطح دو(Diploma accademico di secondo livello)مقطع دانشگاهی تخصصی (I) و مقطعتکمیلی یا ارشد (I).
*سیستم انتقال اعتبار (واحد درسی) اروپایی یا European Credit Transfer System
دوره دوم (II cycle)
این دوره Diploma accademico di secondo livello (سطح دوم مقاطع دانشگاهی) است که با هدف آموزش مهارت‌های تخصصی ویژه درسطحی پیشرفته به دانشجویان، برگزار می‌شود. دسترسی به این دوره‌ها منوط به داشتن مدرک دانشگاهی سطح اول یا یک مدرک معادل و شرایط خاص است.
میزان فعالیت: ECTS 120
مدت دوره: ۲ سال
ادامه تحصیل: پذیرش در دوره Diploma accademico di formazione alla ricerca (مقطع دانشگاهی آموزش‌های پژوهشی)، (Diploma of specialization) مقطع دانشگاهی تخصصی (II) و مقطع تکمیلی یا ارشد (II).
دوره سوم (III cycle)
این دوره Diploma accademico di formazione alla ricerca (مدرک دانشگاهی آموزش‌های پژوهشی) است که با هدف آموزش مهارت‌های فعالیت‌های پژوهشی به دانشجویان، برگزار می‌شود.
داشتن یک مدرک دانشگاهی سطح دو یا مدرکی معادل آن برای ورود به این دوره الزامی است.
مدت دوره: ۳ سال
مؤسسات عالی فنی
مؤسسات عالی فنی (Istituti Tecnici Superiori – ITS) یکی دیگر از ارکان آموزش عالی در ایتالیا هستند. این مؤسسات عالی فنی در طول دوره‌هایشان مطالب بسیار کاربردی ارائه می‌دهند و دانشجویان را برای مواجهه با مسائل واقعی و زندگی حرفه‌ای آماده می‌سازند. کارآموزی و واحدهای عملی بخشی از این دوره‌ها هستند که در آنها از دانشجویان خواسته می‌شود که حداقل ۳۰% مدت دوره را در یک شرکت خصوصی کار کنند یا برای یک دوره کارآموزی خارجی شرکت کنند. این دوره‌ها پیوندی قوی بین دانشجویان و شرکت‌ها ایجاد می‌کنند تا مهارت‌های نوآورانه را در آنها تقویت کنند. دست کم ۵۰% مدرسان، در شرکت‌ها اشتغال دارند و تخصص خود را با دانشجویان به اشتراک می‌گذارند.
دوره‌ها ۶ حوزه فنی اصلی را پوشش می‌دهند:
۱- بهره‌وری (بازده) انرژی
۲- تحرک پایدار
۳- فناوری‌های نو برای زندگی
۴- فناوری‌های نوآورانه برای فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری
۵- فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات
۶- فناوری‌های نو برای ساخت ایتالیا
در پایان دوره‌ها، دانشجویان با یک آزمون نهایی ارزشیابی می‌شوند.
دانشجویانپس از گذراندن دوره، یک مدرک تکنسین ارشد، همراه با گذرنامه فنی و حرفه‌ای اروپا (EUROPASS) دریافت می‌کنند که مسافرت آنها در ایتالیا و کل اروپا را تسهیل می‌کند.
فرایندهای ورود به دانشگاه های ایتالیا
در نظام آموزش عالی در ایتالیا، برای ورود به دانشگاه ها باید حداقل ۱۷ سال سن داشته باشید و دوره ۱۲ ساله مدرسه را پشت سر گذاشته باشید.
اطلاعات مربوط به فرایندهای نام‌نویسی در مورد هر دانشگاه را باید از همان دانشگاه به دست آورد.
دانشجویان میتوانند برای ورود به دانشگاه‌های ایتالیا، از طریق فرایند ثبت نام آنلاین در هر دانشگاه، اقدام کنند.
پس از پایان ثبت نام، هر دانشجو یک شماره شناسایی (matricola) دریافت خواهد کرد که برای پرداخت هزینههای دانشگاه و ثبت نام برای آزمون‌ها استفاده خواهد شد.
ورود به دوره‌های ممکن است به گذراندن یک آزمون ورودی نیاز داشته باشد که تاریخ این آزمون‌ها را می‌توان در وب‌سایت‌های دانشگاهها پیدا کرد.
برای تحصیل در رشته‌های دانشگاهی زیر، شرکت در یک آزمون ورودی ملی لازم است:
– معماری
– پزشکی و جراحی
– دندان‌پزشکی
– دامپزشکی
– مراقبت‌های بهداشتی
– آموزش
هر دانشگاه یا مؤسسه آموزش عالی می‌تواند علاوه بر این رشته‌های گفته‌شده، ورود به دوره‌های دیگر را نیز مشروط به شرکت در آزمون ورودی کند.
اگر از مطالعه این مطلب درباره «آموزش عالی در ایتالیا» استفاده کردید، پیشنهاد می‌کنیم مطالب مربوط به هزینه تحصیل در ایتالیا و بورسیه استانی ایتالیا را نیز مطالعه کنید. همچنین اگر پرسشی درباره آموزش عالی در ایتالیا دارید، میتوانید آن را به صورت کامنت مطرح کنید.
