مهندسی نفت (Petroleum Engineering) یکی از شاخه‌های رشته مهندسی است که به فعالیت‌های تولید هیدروکربن و نفت خام و گاز طبیعی مرتبط است. درواقع، مهندسی نفت دانش و فناوری اکتشاف و بهره‌برداری از منابع زیرزمینی نفت‌و‌گاز و انتقال این منابع به سطح زمین است. در سال‌های اخیر، با تغییرات رخ‌داده در تولید منابع انرژی برخی از دانشگاه‌های مطرح جهان رشته مهندسی نفت را به «مهندسی منابع انرژی» تغییر نام داده‌اند.

مهندسان نفت در حوزۀ اکتشاف به‌دنبال یافتن راه‌هایی برای استخراج بیشتر و آلودگی و خطر کمتر محیط‌زیست هستند. ازجمله فرصت‌های شغلی فارغ‌التحصیلان رشته مهندسی نفت به طراحی تکنولوژی استخراج شن و ماسۀ روغنی، سیاست‌گذاری و مشاوره، اکتشاف و حفاری و پردازش می‌توان اشاره کرد. برخی از دروس ارائه‌شده در رشتۀ مهندسی نفت ازاین‌قرارند: ریاضی و فیزیک، مکانیک سیالات، استاتیک، ترمودینامیک، زمین‌شناسی، انتقال حرارت، انتقال جرم، خواص سنگ‌ها و سیالات و چاه‌آزمایی و چاه‌پیمایی. همچنین، از حوزه‌های تخصصی مهندسی نفت می‌توان به این‌ها اشاره کرد: مهندسی حفاری پیشرفته، مباحث پیشرفته در مکانیک تولید نفت، تجزیه‌و‌تحلیل آزمون چاه پیشرفته، مکانیک سیالات تولید گاز طبیعی، راه‌حل عددی و تحلیلی جریان متخلخل، مهندسی مخزن نفت، توسعۀ شبیه‌ساز مخزن و بازیابی حرارتی.

مهندسان نفت به دانش کافی در بسیاری از رشته‌های مرتبط دیگر مثل ژئوفیزیک، زمین‌شناسی نفت، حفاری، اقتصاد، شبیه‌سازی مخزن، مهندسی چاه و سیستم‌های بالابر نیاز دارند. فرانسه یکی از کشورهایی است که دانشگاه‌هایش رشته مهندسی نفت را در برنامۀ آموزشی و پژوهشی‌شان گنجانده‌اند. در این مطلب، قصد داریم شرایط تحصیل مهندسی نفت در فرانسه را شرح دهیم و دانشگاه‌های معتبر این رشته را معرفی کنیم.

دانشگاه‌های برتر

در‌حال‌حاضر، تنها دانشگاه معتبر برای تحصیل مهندسی نفت در فرانسه دانشگاه پو نام دارد. این دانشگاه دورۀ آکادمیک نفت‌و‌گاز را در فرانسه برگزار و دانشجویان را برای کار در حوزه‌های آکادمیک و حرفه‌های صنعتی همچون اکتشاف، تحقیق، توسعه و تولید آماده می‌کند.

دانشگاه پو

دانشگاه پو (University of Pau and the Adour Region) که به‌اختصار UPPA نامیده می‌شود، تنها دانشگاه برای تحصیل مهندسی نفت در فرانسه است. این دانشگاه سال ۱۹۷۲ در شهر پو فرانسه تأسیس شد و دولت فرانسه آن را یکی از دانشگاه‌های عالی نامیده است. سال ۲۰۱۷، دانشگاه پو میزبان بیش از ۹۰۰ نفر مدرس و ۱۳،۵۰۰ نفر دانشجو بود. جالب است بدانید دانشگاه یادشده هر ساله پذیرای حدود ۱،۹۰۰ نفر دانشجوی بین‌المللی است. شایان ذکر است طبق تازه‌ترین رتبه‌بندی وبگاه وبومتریک، دانشگاه دولتی پو فرانسه ردۀ پنجاه‌وششم را در بین مراکز‌ آموزشی مطرح فرانسه کسب کرده است.

دانشگاه پو یک دورۀ دوسالۀ مهندسی نفت را به زبان فرانسوی و یک دورۀ یک‌سالۀ مهندسی نفت (Reinforcement) را به زبان انگلیسی ارائه می‌کند. کلاس‌های کارشناسی ارشد رشته مهندسی نفت (Reinforcement) در دانشکدۀ علوم و فناوری‌های انرژی و محیط‌زیست (STEE) دانشگاه پو برگزار می‌شود. تحصیل این رشته تمام‌وقت است و یک‌ سال به‌طول می‌انجامد و همۀ دروس به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند. گفتنی است متقاضیانی که تا ۲۳آوریل۲۰۲۱ مدارکشان را ارسال کرده باشند، به‌طور خودکار برای بورسیۀ Talent’s Academy در نظر گرفته خواهند شد.

اگرچه هزینۀ تحصیل برای دانشجویان خارج از اروپا ۳،۷۷۰ یورو در سال تعیین شده است، دانشگاه پو هزینۀ تحصیل در این رشته را برای سال ۲۰۲۲-۲۰۲۱ مشابه هزینۀ تحصیل برای متقاضیان اروپایی محاسبه خواهد کرد. این امر بدان‌معناست که دانشجویان غیراروپایی برای تحصیل در رشته مهندسی نفت (Reinforcement) تنها ۲۴۳ یورو در سال شهریه پرداخت خواهند کرد. دورۀ یادشده ۳۵۰ ساعت کلاس حضوری و پنج تا شش ماه کارآموزی را شامل می‌شود که معمولاً دانشجویان بین‌المللی از آن استقبال چشمگیری می‌کنند. دیگر نکتۀ مهم اینکه در‌صورت کارآموزی در فرانسه، حداقل مبلغ ۵۵۰ یورو در ماه به دانشجویان داده خواهد شد.

دورۀ کارشناسی ارشد مهندسی نفت (Reinforcement) کورس‌های زیر را به دانشجویان پیشنهاد می‌دهد:

  • مشخصات زمین‌شناسی (تجزیه‌و‌تحلیل حوضه، خصوصیات مخزن، ساختاری و رسوبی)
  • خصوصیات ژئوفیزیکی (جمع‌آوری و پردازش و تفسیر داده‌های لرزه‌ای)
  • تجزیه‌و‌تحلیل چاه (چاه‌بری و لرزه‌نگاری)

علاقه‌مندان به تحصیل مهندسی نفت در مقطع کارشناسی ارشد دانشگاه پو مدرک کارشناسی ارشد در یکی از رشته‌های مهندسی نفت یا زمین‌شناسی یا فیزیک باید داشته باشند و دانش زبان انگلیسی‌شان در سطح B2 باشد. برای آشنایی بیشتر با تحصیل رشته مهندسی نفت (Reinforcement) در دانشگاه پو، این لینک را ببینید.

اگر به مهاجرت تحصیلی به فرانسه علاقه دارید با سیم آخر همراه باشید. برای کسب اطلاعات در زمینه شرایط اخذ ویزای تحصیلی فرانسه می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

منبع: