مهندسی شیمی شاخه‌ای از مهندسی چندرشته‌ای است که علوم طبیعی و تجربی (مانند شیمی و فیزیک) را با علوم زیستی (مانند زیست‌شناسی و میکروب‌شناسی و بیوشیمی) و ریاضیات و اقتصاد برای طراحی، توسعه، تولید، تبدیل، حمل‌و‌نقل، بهره‌برداری و مدیریت فرایندهای صنعتی درهم می‌آمیزد که مواد اولیه را به محصولات باارزش تبدیل می‌کند. بسیاری از فرایندهای مهندسی شیمی را واکنش‌های شیمیایی تشکیل می‌دهد و مهندسان شیمی به‌دنبال راه‌های جدید برای تولید محصولات و بررسی مکانیسم‌های مختلف واکنش‌های شیمیایی هستند. مهندسان شیمی وظیفۀ فرمول‌بندی این اطلاعات شیمیایی را برعهده دارند. آنان از یک سو با طراحی و ساخت و بهره‌برداری از کارخانه‌ها و ماشین‌آلات برای انجام فرایندهای شیمیایی صنعتی و بیولوژیکی در مقیاس بزرگ سروکار دارند و از سوی دیگر با تولید مواد جدید یا سازگار برای طیف گسترده‌ای از محصولات ممکن است در یک یا چند رشته تخصص کسب کنند؛ چراکه با دوام اقتصادی، مدیریت منابع، بهداشت و ایمنی، پایداری و تأثیرات زیست‌محیطی نیز باید سروکله بزنند.
پیش‌تر مقاله‌ای دربارۀ تحصیل در رشتۀ مهندسی شیمی در کانادا منتشر کرده‌ایم. این رشته در دانشگاه‌های معتبر کانادا تدریس میشود و تقاضا برای آن نیز نسبتاً زیاد است. در این مطلب، دربارۀ تحصیل رشتۀ مهندسی شیمی در دانشگاه تورنتو سخن خواهیم گفت.
رتبه‌بندی
در تازه‌ترین رتبه‌بندی وبگاه QS در سال ۲۰۲۱، دانشگاه تورنتو رتبۀ بیست‌وششم را در میان دانشگاه معتبر جهان و رتبۀ نخست را در بین دانشگاه‌های برتر کانادا کسب کرده است. افزون‌براین، در رشتۀ مهندسی شیمی در جایگاه بیست‌وششم دانشگاه‌های مطرح دنیا ایستاده است. رشتۀ مهندسی شیمی در دانشگاه تورنتو در مقاطع تحصیلی مختلفی ارائه میشود که درادامه، با هریک از آن‌ها آشنا خواهیم شد.
مقطع کارشناسی
دانشگاه تورنتو از دانشگاه‌های برتر ارائه‌دهندۀ مهندسی شیمی در کاناداست و مقطع کارشناسی این رشته در آن در خط‌مقدم تحقیقات دربارۀ تولید سوخت‌های تجدیدپذیر، استفاده از بیوتکنولوژی برای پاک‌سازی آلودگی، تولید محصولات پایدار، ساخت اندام‌های مصنوعی و تقویت موادغذایی و جلوگیری از سوء‌تغذیه است. علاقه‌مندان به تحصیل در مقطع کارشناسی دانشگاه تورنتو در آزمایشگاه‌های مجهز و به‌روز ایده‌هایشان را دنبال خواهند کرد. درواقع، تمرکز مقطع کارشناسی مهندسی شیمی دانشگاه تورنتو بیشتر بر حوزه‌های مهندسی بیومولکولی و بیوپزشکی، مهندسی بیوپردازش، شیمی و مهندسی فرایند مواد، مهندسی و علوم محیط‌زیست، انفورماتیک، کاغذ و خمیر کاغذ و انرژی پایدار است.
تحصیل مهندسی شیمی در مقطع کارشناسی دانشگاه تورنتو چهارساله است و فارغ‌التحصیلان حداقل ششصد ساعت کار عملی (Practical Experience) باید انجام داده باشند. شایان ذکر است گرایش‌های متنوعی که متقاضیان میتوانند انتخاب کنند، باعث میشود علاقه‌مندان روی زمینه‌های خاصی مانند تجارت، رهبری، مهندسی زیستی، مهندسی پزشکی، انرژی پایدار، منابع تجدیدپذیر، مهندسی محیط‌زیست، مهندسی هسته‌ای و مهندسی نانو متمرکز شوند. در انتهای دوره، فارغ‌التحصیلان دورۀ کارآموزی شش تا دوازده‌ماهه باید بگذرانند. درضمن، دانشجویان در سال چهارم با کمک یکی از استادان هیئت‌علمی پایان‌نامه‌ای در قالب پروژۀ تحقیقاتی مستقل میتوانند ارائه دهند و از آن دفاع کنند. گفتنی است دانشجویان بینالمللی علاقه‌مند به تحصیل در رشتۀ مهندسی شیمی در دانشگاه تورنتو مدرک زبان معتبر (حداقل نمرۀ ۶.۵ برای آیلتس یا نمرۀ ۱۰۰ برای آزمون تافل یا نمرۀ ۱۲۰ برای آزمون دولینگو) باید ارائه دهند.
مقاطع تحصیلات تکمیلی
دپارتمان مهندسی شیمی و شیمی کاربردی دانشگاه تورنتو رشتۀ مهندسی شیمی را در مقاطع تحصیلات تکمیلی به‌صورت حرفه‌ای و تحقیقاتی ارائه می‌دهد. مقاطع تحصیلات تکمیلی در دانشگاه یادشده عبارت‌اند از: کارشناسی ارشد مهندسی شیمی حرفه‌ای و کارشناسی ارشد مهندسی شیمی کاربردی و دکتری مهندسی شیمی.
کارشناسی ارشد مهندسی شیمی حرفه‌ای
در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی شیمی حرفه‌ای در دانشگاه تورنتو، علاقه‌مندان تمام‌وقت (سه‌ساله) یا پاره‌وقت (شش‌ساله) میتوانند تحصیل کنند. شایان ذکر است این افراد با تکمیل دوره‌هایی در زمینه‌هایی چون مواد نرم پیشرفته، فناوری‌های پیشرفتۀ آب، تجزیه‌وتحلیل، ساخت زیستی، کارآفرینی، رهبری، نوآوری و فناوری در مهندسی، انرژی پایدار، ساخت پیشرفته، هویت وحریم خصوصی و امنیت میتوانند فارغ‌التحصیل شوند.
کارشناسی ارشد مهندسی شیمی کاربردی
در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی شیمی کاربردی در دانشگاه تورنتو، دانشجویان تمام‌وقت باید تحصیل کنند و درنهایت پایان‌نامه ارائه دهند و از آن دفاع کنند. برخی از دانشجویانی که در این مقطع موفق عمل می‌کنند، پیش از فارغالتحصیلی مستقیماً به مقطع دکتری مهندسی شیمی هدایت می‌شوند.
دکتری مهندسی شیمی
دکتری مهندسی شیمی برای دانشجویانی طراحی شده است که می‌خواهند در زمینۀ تحقیقاتی خاصی متخصص شوند و در‌حالی‌که در زمینۀ تحصیلی‌شان فعالیت می‌کنند، در‌کنار محققان مشهور جهان تجربه کسب کنند. در مقطع دکتری مهندسی شیمی در دانشگاه تورنتو، دانشجویان تمام‌وقت یا پاره‌وقت میتوانند تحصیل کنند و در انتهای تحصیل پایان‌نامه باید ارائه دهند و از آن دفاع کنند.
شرایط پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی
حداقل مدارک عمومی برای پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی در دانشگاه تورنتو عبارت‌اند از: مدرک کارشناسی مهندسی یا کارشناسی علوم کاربردی با حداقل معدل B برای تحصیل تمام‌وقت در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی شیمی حرفه‌ای و مدرک کارشناسی چهارساله در مهندسی یا علوم فیزیکی و شیمی و زیست با حداقل معدل B+ برای تحصیل تمام‌وقت در مقطع کارشناسی ارشد مهندسی شیمی کاربردی و مدرک کارشناسی با حداقل معدل B+ و مدرک کارشناسی ارشد پژوهش با حداقل معدل B+ برای تحصیل در مقطع دکتری مهندسی شیمی. از دیگر مدارک موردنیاز رونوشت ریزنمره‌های مقاطع تحصیلی پیشین است. ناگفته نماند دانشجویان بینالمللی علاقه‌مند به تحصیل رشتۀ مهندسی شیمی در مقاطع تحصیلات تکمیلی دانشگاه تورنتو مدرک معتبر زبان انگلیسی (حداقل نمرۀ آیلتس ۷) نیز باید ارائه دهند.
منبع:
