پس از انتخاب تحصیل در آلمان، یکی از موضوع‌های مهمی که باید به آن توجه کرد، مقاطع تحصیلی در آلمان است؛ زیرا آشنایی با مقاطع تحصیلی، اطلاعات بسیاری دربارۀ تحصیل در این کشور به ما می‌دهد. در این مقاله، با مقاطع تحصیلی در دانشگاه‌های آلمان بیشتر آشنا خواهیم شد.
مقطع کارشناسی
از مدرک کارشناسی در آلمان ممکن است به‌عنوان دیپلم نیز یاد شود؛ البته بین این دو تفاوت‌های اندکی وجود دارد. یکی از تفاوت‌ها آن است که در گذشته، واژۀ دیپلم معمولاً برای رشته‌های مربوط به علوم انسانی به‌کار می‌رفت؛ اما امروزه طبق سیستم بولونیا، تمامی مدارک این مقطع (در همۀ رشته‌های تحصیلی) با نامِ واحد کارشناسی استفاده میشود. درحقیقت، تبدیل سیستم دانشگاهی آلمان به سیستم بولونیا تلاشی بود تا به استانداردسازی آموزش دانشگاه کمک کند و همین موضوع سبب شد تا در آینده، تمامی مدارک کارشناسی در سراسر اروپا تطبیق‌پذیر باشند و افراد بتوانند از مدرک خود در تمام قارۀ اروپا بهره ببرند. مدت تحصیل در مقطع کارشناسی شش نیمسال (سه سال) است؛ البته زمان دقیق آن بسته به رشتۀ تحصیلی بین شش تا هشت نیمسال متغیر است. ناگفته نماند کارشناسی در آلمان به انواع مختلفی نظیر کارشناسی هنری، کارشناسی علوم، کارشناسی مهندسی و کارشناسی پزشکی و جراحی تقسیم میشود.
مقطع کارشناسی ارشد
مقطع کارشناسی ارشد یکی دیگر از مقاطع تحصیلی در آلمان بوده که در دانشگاه‌های آلمان ۱.۵ تا ۲ سال (۳ یا ۴ ترم) به‌طول می‌انجامد. در این مقطع، رشته‌های تحصیلی در آلمان به دو دسته تقسیم می‌شوند و هزینۀ تحصیل با‌توجه‌به نوع رشتۀ انتخابی، متفاوت است. این دو دسته عبارت‌اند از:
- رشته‌های Consecutive: این دسته از رشته‌ها با رشتۀ تحصیلی فرد در مقطع کارشناسی مرتبط و تحصیل در آن‌ها رایگان است.
- رشته‌های Non-consecutive: این دسته از رشته‌ها لزوماً با رشتۀ تحصیلی فرد در مقطع کارشناسی مرتبط نیست و برای افرادی مناسب است که به‌دنبال یادگیری مهارت‌های جدید هستند. برای مهاجرت تحصیلی به آلمان و تحصیل در این نوع رشته‌ها علاوه‌بر مدرک کارشناسی، سابقۀ کار عملی و حرفه‌ای نیاز است.
دانشگاه‌های آلمان در مقطع کارشناسی ارشد رشته‌های متعددی ارائه می‌دهند که برخی از آن‌ها به‌تفکیک زمینۀ تحصیلی از‌این‌قرار است:
هنر
- دانشگاه گوتینگن: مطالعات انگلیسی (MA)
- دانشگاه توبینگن: سیاست و جامعه‌شناسی تطبیقی و خاورمیانه
- دانشگاه بای‌رویت: تاریخ و اقتصاد (MA)
- دانشگاه علوم کاربردی SRH برلین: مدیریت بین‌الملل و خلاقانه (MA)
- دانشگاه گوته: تئوری حقوقی
- دانشگاه علوم کاربردی دارمشتات: مدیریت انیمیشن و بازی (MA)
- دانشگاه لونبورگ: مدیریت فرهنگی و هنری (MA)
علوم پایه
- دانشگاه آخن: شیوه‌های پیشرفتۀ محاسباتی در مهندسی عمران
- دانشگاه فنی مونیخ: مهندسی مغز و اعصاب و مدیریت منابع پایدار
- دانشگاه علوم کاربردی هامبورگ: مهندسی پزشکی
- دانشگاه فرایبورگ: علوم زیست پزشکی
- دانشگاه گوتینگن: تولید محصول
- دانشگاه فنی برلین: مهندسی آب
- دانشگاه بن: علوم گیاهی
- دانشگاه علوم کاربردی آنهالت: معماری چشم‌انداز
- دانشگاه علوم کاربردی فرانکفورت: تراکم شهری
- دانشگاه اوسنابروک: علوم شناختی
بازرگانی
- مدرسۀ اروپایی مدیریت و فناوری برلین: مدیریت اجرایی کسب‌و‌کار
- دانشگاه فنی مونیخ: MBA در مدیریت پایدار و مدیریت اجرایی کسب‌و‌کار در خلاقیت و ساخت بیزینس
- دانشگاه توبینگن: حسابداری و امورمالی
- دانشگاه کلن: مدیریت اجرایی کسب‌و‌کار
- دانشگاه علوم کاربردی فرانکفورت: مدیریت گردشگری و دانش و هنر خلبانی
- دانشگاه علوم کاربردی مونیخ: کارآفرینی و فناوری دیجیتال و مدیریت اجرایی کسب‌و‌کار
- دانشگاه علوم کاربردی برمن: مدیریت جهانی
مقطع دکتری
دکتری یکی دیگر از مقاطع تحصیلی در آلمان است که به‌طور‌کلی، مقطع دکتری در آلمان به دو دوره تقسیم میشود:
- دورۀ انفرادی (The traditional PhD): در این دوره، دانشجویان باید با راهنمایی فردی متخصص (استاد راهنما) روی پروژۀ تحقیقاتی خود کار کنند. آنان مؤسسه‌ای برای انجام تحقیقاتشان انتخاب می‌کنند که ممکن است دانشگاه یا سازمانی غیردانشگاهی یا شرکتی آلمانی باشد.
- دورۀ ساختاریافته (Structured doctoral programs): در این دوره، دانشجویان علاوه‌بر گذراندن واحدهای درسی، باید پایان‌نامه نیز ارائه دهند.
هر سال تحصیلی در آلمان معمولاً به دو نیمسال تقسیم میشود. تاریخِ دقیق شروع و پایان هر نیمسال بسته به مؤسسۀ محل تحصیل متفاوت است؛ اما غالباً به‌شرح زیر است:
- نیمسال زمستان: ۱اکتبر تا ۳۱مارس شروع میشود و تعطیلات دوهفته‌ای کریسمس و عید پاک در میان این نیمسال قرار دارد.
- نیمسال تابستان: 1آوریل شروع میشود و تا 30سپتامبر ادامه می‌یابد. در این نیمسال، دانشجویان از جولای تا سپتامبر تعطیل هستند.
مدت دورۀ تحصیل در مقطع دکتری در آلمان بسته به انتخاب دورۀ انفرادی یا ساختاریافته متفاوت است؛ به‌گونه‌ای که دورۀ انفرادی چهار سال و دورۀ ساختاریافته سه سال طول می‌کشد. همچنین، روند مقطع دکتری در این کشور با‌توجه‌به نوع دوره متفاوت است. هر دو دوره شامل پروژۀ تحقیقاتی و پایان‌نامه هستند؛ اما تفاوت‌هایی نیز دارند. در‌ادامه، به تفاوت‌های موجود در این دو دوره اشاره خواهیم کرد:
- دورۀ انفرادی: برنامه‌هایی که در این دوره ارائه میشود، مستقل و انعطاف‌پذیرتر از دورۀ ساختاریافته است و ددلاین یا برنامه‌های درسی اجباری در آن وجود ندارد.
- دورۀ ساختاریافته: در این دوره، دانشجویان باید در کلاس‌های دانشگاه شرکت و انفرادی و گروهی (همراه با تیم آموزشی) روی موضوع‌های گسترده‌تری تحقیق کنند.
بیشتر دانشجویان برای تحصیل در مقطع دکتری در دورۀ ساختاریافته شرکت می‌کنند. شایان ذکر است به‌تازگی جمعیت دانشجویانی که دورۀ ساختاریافته را در زمینۀ علوم طبیعی و ریاضیات برمی‌گزینند، رو‌به‌افزایش است.
نظارت بر کار دانشجویان دکتری در آلمان برعهدۀ سوپروایزر یا همان استادان راهنما است. تعداد استادان راهنمایی که بر کار دانشجویان نظارت می‌کنند، بسته به نوع دورۀ انتخابی متغیر است. دانشجویانی که دورۀ ساختاریافته را انتخاب می‌کنند، باید یک استاد راهنما برگزینند. آنان باید به این نکته توجه کنند که استادان راهنما، تنها نقش راهنما را برعهده دارند و محتوای زیادی به پروژۀ آنان اضافه نمی‌کنند.
افزون‌براین، آزمون مقطع دکتری در آلمان و نحوۀ ارزیابی آن با‌توجه‌به دورۀ انتخابی متفاوت است. دانشجویانی که در دورۀ ساختاریافته شرکت می‌کنند، باید پایان‌نامۀ خود را تحویل و ارائه (Presentation) و آزمون شفاهی خود را در حضور حداقل دو استادِ مرتبط انجام دهند. در برخی از مواقع نیز، دفاع از پایان‌نامه جایگزین آزمون شفاهی میشود. دفاع از پایان‌نامه بیشتر روی تحقیق دانشجویان و دلیل انجام آن متمرکز است؛ در‌حالی‌که آزمون شفاهی دانش دانشجویان در زمینۀ مرتبط را گسترده‌تر ارزیابی می‌کند. ناگفته نماند در این دوره، آنان ازطریق کنفرانس (Lecture) یا سمینار آزموده می‌شوند و پایان‌نامۀ خود را نیز باید تحویل دهند و آزمون شفاهی را با موفقیت پشت‌سر بگذرانند.
برای کسب اطلاعات درباره ی شرایط اخذ ویزای تحصیلی آلمان می توانید با مشاوران ما تماس بگیرید.
منابع:
