همانطور که می‌دانید کشور آلمان یکی از محبوب‌ترین کشورهای جهان است که تعداد زیادی از افراد تمایل به زندگی و یا تحصیل در آلمان دارند که البته علت این علاقه و اشتیاق نیز وجود مزایای بسیاری است که برای تحصیل و یا زندگی در آلمان وجود دارد. درحقیقت اقامت در آلمان نیز تنها محدود به اهداف تحصیلی نیز نیست و افرادِ مختلف دارای اهداف متنوعی هستند. در ادامه به اطلاعاتی درباره شرایط اقامت در آلمان خواهیم پرداخت.
اجازه اقامت موقت
همانطور که از نام اجازه اقامت موقت، اجازه اقامت محدود و یا همان Aufenthaltserlaubnis آشکار است، افراد با داشتن آن میتوانند در مدت زمان محدودی در این کشور زندگی کنند. مدت زمانی که افراد با داشتن اجازه اقامت موقت میتوانند در آلمان بمانند برابر با ۱ سال است که البته قابلیت تمدید نیز دارد. خارجیان به منظور دریافت این نوع از اجازه اقامت آلمان باید دارای دلیلی خاص برای ماندن در این کشور باشند زیرا هنگامی که می‌خواهند برای دریافت اجازه اقامت موقت اقدام کنند باید دلیل خود را مطرح کنند. همچنین آنها بعد از ورود به کشور آلمان مجاز به انجام فعالیتی به غیر از آنچه که پیش‌تر ذکر کرده بودند و دولت به آنها اجازه داده بود، نیستند. برای مثال اگر فردی با هدف تحصیل اقدام به اخذ اجازه اقامت موقت کرده باشد بعد از ورود به این کشور، تنها حق تحصیل دارد، نه انجام فعالیت دیگری.
اجازه اقامت موقت اولین نوع اجازه اقامت آلمان است که بسیاری از خارجیان اقدام به دریافت آن میکنند. این نوع اجازه اقامت در حقیقت پایه‌ای برای دریافت اجازه اقامت دائم است زیرا یکی از مدارک موردنیاز برای اخذ اجازه اقامت دائم، داشتن اجازه اقامت موقت است. همانطور که پیش‌تر ذکر شد برای دریافت اجازه اقامت موقت، دلایل متعددی وجود دارد که در ادامه به برخی از رایج‌ترین آنها می‌پردازیم.
اهداف کاری
یافتن شغل در آلمان به افراد این صلاحیت را می‌دهد که اجازه اقامت موقت دریافت کنند. این افراد میتوانند پروسه یافتن شغل را از کشور مبدأ آغاز کرده و یا اقدام به برای دریافت ویزای جاب سیکر آلمان (جستجوی کار) کنند و بعد از دریافت پیشنهاد کاری، برای اجازه اقامت موقت اقدام کنند. نکته‌ای درباره اجازه اقامت موقت با هدف کار در آلمان این است که کارفرما باید تأیید کند که فرد موردنظر برای عنوان کاری مربوطه مناسب بوده و نمی‌تواند شهروندی آلمانی و یا اروپایی را جایگزین او کند. همچنین در میان خارجیان، کارفرما اولویت را با فردی قرار می‌دهد که مدت زمان بیشتری در آلمان، اقامت داشته است. به علاوه، افراد در این مورد باید از آژانس کاریابی فدرال آلمان و یا همان Bundesagentur fur Arbeit، تأییدیه دریافت کنند. افراد بعد از دریافت این تأییدیه و دارا بودن سایر شرایط میتوانند برای دریافت اجازه اقامت موقت اقدام کنند. همچنین مدت زمانی که فرد، مجاز به داشتن اجازه اقامت موقت است با توجه به قرداد کاری وی مشخص میشود. برای مثال، اگر قرارداد کاری شما ۲ ساله باشد، اجازه اقامت نیز تنها به مدت ۲ سال معتبر است اما در صورت تمدید قرارداد، قابل تمدید نیز است.
اهداف تحصیلی
همانطور که پیش‌تر ذکر شد افراد مختلف به دلایل متعددی آلمان را برای تحصیل انتخاب میکنند که در ادامه برخی از آنها را مشاهده می‌کنیم.
- دانشگاههای آلمان در زمینه‌های تحصیلی متعدد (از علوم و مهندسی تا هنر، فلسفه و خداشناسی) بسیار پیشرفته است که این موضوع یکی از دلایل مهم علاقه دانشجویان به این کشور به حساب می‌آید.
- آلمان نسبت به کشورهای اروپایی دیگر دارای تعداد بیشتری دانشگاه است که در رنکینگ جهانی از رتبه‌های خوبی برخوردارند. برای اطلاع بیشتر از دانشگاههای برتر این کشور میتوانید به صفحه بهترین دانشگاه های آلمان در سال ۲۰۲۰ مراجعه کنید.
- صرف‌نظر از بعضی دانشگاههای غیر رایگان آلمان مانند دانشگاههای خصوصی و دانشگاههای ایالت بادن-وورتمبرگ (اخذ شهریه از دانشجویان غیر اروپایی)، بیشتر دانشگاههای این کشور رایگان است و دانشجویان با صرف هزینه بسیار اندک میتوانند به تحصیل در این کشور بپردازند. همچینن دانشگاههای غیر رایگان این کشور در مقایسه با دانشگاههای دیگر کشورهای اروپایی هزینه کمتری دارد.
- ۱۳درصد از جمعیت دانشجویان دانشگاههای آلمان را دانشجویان بینالمللی تشکیل میدهند که این موضوع، شرایط تحصیل را برای دانشجویان خارجی راحت‌تر می‌کند. همچنین این دانشگاه‌ها برای دانشجویان اروپایی و غیر اروپایی فرصت شغلی بعد از تحصیل را نیز فراهم میکنند.
- دانشگاههای آلمان توسط انجمن دولتی و صنعتی و اتحادیه اروپا پشتیبانی می‌شوند. با وجود حامیان مالی مذکور دانشگاههای آلمان توانایی انجام تحقیقات بدون محدودیت را دارند که همین موضوع باعث پرورش دادن خلاقیت دانشجویان میشود.
- با وجود اینکه بسیاری از واحدهای درسی در دانشگاههای این کشور به زبان آلمانی است اما تقاضای بالای دانشجویان بینالمللی باعث شده است تا بعضی از دانشگاههای این کشور رشته‌ها و واحدهایی به زبان انگلیسی نیز ارائه دهند. در حال حاضر بسیاری از دانشگاههای آلمان، رشته‌های کارشناسی ارشد را (مخصوصاً در زمینه مهندسی) به زبان انگلیسی ارائه میدهند.
- هزینه ترمی که دانشجویان پرداخت میکنند، معمولاً هزینه مربوط به حمل و نقل عمومی را شامل میشود. (با وجود اینکه دانشگاههای رایگان این کشور هزینه‌ای بابت شهریه دریافت نمی‌کنند اما دانشجویان باید مبلغی تحت عنوان هزینه ترم بپردازند.)
- از آنجاییکه یکی از دلایل شهرت آلمان نظم و قانون بسیار سختگیرانه آن است، دانشجویان با تحصیل در آلمان علاوه بر بهبود سطح دانش خود در آن زمینه تحصیلی، به شخصیتی منظم و قانون‌مند دست پیدا میکنند که این موضوع باعث پیشرف آنان در زمینه‌های غیرتحصیلی زندگی نیز میشود.
- از آنجاییکه زندگی دانشجویی و هزینه‌های بالای مربوط به آن یکی از مسائل دغدغه‌ساز برای بسیاری از دانشجویان است، انتخاب آلمان بسیار مناسب است چرا که هزینه‌های زندگی در این کشور نسبت به کشورهای هممرز خود مانند فرانسه ویا هلند پایین‌تر است.
- دانشجویان بعد از تکمیل تحصیلات خود در آلمان به مدت ۱۸ ماه زمان دارند تا به جستجوی شغل بپردازند. دانشجویان همچنین میتوانند در این مدت به دنبال فرصت‌های تحصیلی بیشتری باشند. این مورد یکی از مزیت‌های قابل توجه تحصیل در آلمان است.
- یکی دیگر از مزایای تحصیل در آلمان ایجاد فرصت یادگیری زبان آلمانی است. بسیاری از افراد در ابتدا متوجه اهمیت زبان آلمانی نمی‌شوند اما برای روشن‌تر شدن موضوع، بهتر است ذکر کنیم که تعداد گویشوران زبان آلمانی در اروپا نسبت به زبان‌های فرانسه و یا اسپانیایی بیشتر هستند. این زبان همچنین از جمله زبان‌های پیشتاز در زمینه علوم و مهندسی است.
- دانشجویان بینالمللی در صورت دارا بودن شرایط مربوط به دریافت بورسیه‌های تحصیلی میتوانند از بورسیه های تحصیلی در آلمان بهره ببرند.
بی‌شک یکی از دلایل فوق سبب ایجاد اشتیاق و انگیزه به منظور انتخاب آلمان برای تحصیل خواهد شد اما برای تحصیل در این کشور باید با نوع اقامت تحصیلی نیز آشنا شد. اجازه اقامت موقت به دانشجویانی که تمایل به تکمیل دوره کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در دانشگاههای آلمان را داشته باشند اعطا میشود. این دانشجویان همچنین به مدت ۱۲۰ روز کامل (و یا ۲۴۰ نصف روز) در طول دوره تحصیل خود اجازه کار دارند که البته باید بدانند که حق امضای قرارداد کاری طولانی مدت را ندارند. آنها بعد از اتمام تحصیلات خود میتوانند اجازه اقامت موقت خود را به مدت ۱۸ ماه تمدید کرده و در این مدت شغل پیدا کنند. دولت آلمان به دلیل آنکه تمایل به حفظ نیروی تحصیل‌کرده در کشور دارد این اجازه را به فارغ‌ا‌لتحصیلان می‌دهد. فارغ‌ا‌لتحصیلان بعد از یافتن شغل میتوانند برای اجازه اقامت کاری و کار دانشجویی در آلمان اقدام کنند.
همچنین افرادی که تمایل دارند از طریق تحصیل به آلمان بروند باید با شرایط اقامت در آلمان در زمینه تحصیلی بیشتر آشنا شوند که یکی از آنها نیز اطلاع از دریافت ویزای تحصیلی در آلمان است. در ادامه مدارک موردنیاز برای دریافت ویزای تحصیلی و ویزای همراه دانشجویی را مشاهده می‌کنیم.
ویزای تحصیلی
برای دریافت ویزای تحصیلی آلمان باید تمامی کپی‌های مدارک، بر روی کاغذ A4 ارائه شود (حتی اگر اصل مدرک در ابعاد دیگری باشد). مدارک لازم برای ویزای تحصیلی آلمان عبارتند از:
- فرم درخواست (خوانا، تکمیل و امضا شده)
- عکس گذرنامه‌ای (سیاه و سفید یا رنگی که طی ۶ ماه اخیر گرفته شده باشد)
- گذرنامه معتبر (امضا شده به همراه دو کپی بر روی کاغذ A4 از صفحات ۲ و ۳)
- شناسنامه
- نامه پذیرش از دانشگاه و یا کالج موردنظر (یا دعوت‌نامه آزمون ورودی)
- نامه تمکن مالی (حداقل مبلغی معادل ۱۰۲۳۶ یورو در حساب بانکی به نام خودتان در ایران و یا نامه تمکن مالی فرد حامی در آلمان)
- مدارک تحصیلی به همراه ریزنمرات
- مدرک زبان (حداقل B2 آلمانی برای دوره‌های آلمانی‌زبان و حداقل آیلتس ۶ برای دوره‌های انگلیسی‌زبان)
- ارائه مدارک شغلی و فعالیت‌های دیگر در ایران (در صورت وجود)
- رزومه (امضا شده و به صورت جدول، با ذکر آدرس کامل، شماره تلفن و آدرس ایمیلی که مرتب چک می‌کنید)
- انگیزه‌نامه تحصیلی (امضا شده)
- مدرک بیمه درمان مسافرتی معتبر برای مدت مورد نظر (مدت اعتبار این مدرک ۹۰ روز است) (نیازی به ارائه این مدرک در زمان مصاحبه سفارت نیست و در زمان صدور ویزا لازم خواهد بود)
ویزای همراه دانشجویی
برای دریافت ویزای همراه (همسر و فرزندان) باید مدارک زیر ارائه شود (توجه کنید که تمامی مدارک باید به زبان آلمانی و یا با ترجمه به زبان آلمانی ارائه گردند). مدارک لازم برای ویزای همسر دانشجو جهت سفارت آلمان عبارتند از:
- فرم درخواست برای اقامت بلند مدت (تکمیل و امضا شده)
- عکس گذرنامه‌ای (سیاه و سفید بوده و در ۶ ماه گذشته گرفته شده باشد)
- گذرنامه معتبر (امضا شده و به همراه کپی بر روی کاغذ A4 از صفحات ۲ و ۳ گذرنامه)
- گذرنامه/ کارت شناسایی آلمانی و یا اقامت همسر شما در آلمان
- سند ازدواج
- وکالت جهت ازدواج
- شناسنامه زوجین
- حکم طلاق/ گواهی فوت (در صورت داشتن ازدواج پیشین)
- مدرک زبان آلمانی (در حد A1)
- گواهی بیمه درمانی مسافرتی معتبر در آلمان (زمان ارائه ویزا)
در صورت تمایل برای همراه بردن فرزندان علاوه بر مدارک فوق باید مدارک زیر نیز ارائه شوند:
- شناسنامه فرزندان
- حکم دادگاه و یا سند محضری یکی از والدین که کشور را ترک نمی‌کند (در صورت طلاق و قصد همراه بردن فرزندی از ازدواج پیشین)
توجه داشته باشید که ارائه گذرنامه معتبر برای فرزندان بالای ۱۲ سال (با شرایط مذکور) الزامی است.
کارت آبی اتحادیه اروپا
کارت آبی اتحادیه اروپا نیز یکی دیگر از انواع اقامت در آلمان بوده و مشابه اجازه اقامت موقت است با این تفاوت که برای گروه خاصی افراد سازمان‌دهی شده و مدت اعتبار بیشتری نیز دارد. در حقیقت کارت آبی اتحادیه اروپا مختص خارجیانِ غیر اروپایی است که دارای مهارت بالایی در حرفه‌ای خاص هستند و تمایل به کار در آلمان دارند. منظور از افراد با مهارت بالا آنهایی هستند که تحصیلات عالی خود را مانند کارشناسی و کارشناسی ارشد تکمیل کرده‌اند که البته کسانی که در رشته‌هایی مانند آی‌تی و یا مهندسی، علوم پایه، ریاضیات، تکنولوژی و فناوری دارای پایه‌ای قوی هستند شانس بیشتری برای دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا دارند.
افراد برای دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا ابتدا باید شغلی در آلمان پیدا کنند که به وسیله آن بتوانند حرفه‌ای را که در طول تحصیل خود آموخته‌اند انجام دهند. شغل مربوطه نیز باید در زمینه تحصیلی آنها باشد. همچنین داشتن سطحی بالا در زبان آلمانی از دیگر شروط دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا است. این کارت به مدت ۴ سال اعتبار داشته و کسانی که موفق به دریافت آن می‌شوند میتوانند برای اخذ اجازه اقامت دائم اقدام کنند که البته در صورت از دست دادن شغل، این امکان وجود ندارد. این افراد بعد از گذشت ۳۳ ماه میتوانند اجازه اقامت دائم خود را دریافت کرده که در صورت تسلط کامل به زبان آلمانی بعد از گذشت ۲۱ ماه قادر به دریافت اجازه اقامت دائم خواهند بود. کسانی که کارت آبی اتحادیه اروپا را دارند میتوانند همسر خود را نیز به آلمان بیاورند. همچنین همسر فرد مورد نظر نیاز به دانستن زبان آلمانی (در سطحی عالی) نداشته و بعد اخذ اجازه اقامت دائم توسط فرد مورد نظر اجازه کار نیز خواهد داشت.
اجازه اقامت دائم
افرادی که تمایل دارند مدت زمانی طولانی در آلمان زندگی کنند باید برای دریافت اجازه اقامت دائم اقدام کنند. افراد با داشتن اجازه اقامت دائم و یا همان Niederlassungserlaubnis، قادر خواهند بود که در آلمان کار کرده و به شهرهای مختلف این کشور و یا شهرها و کشورهای خارجی سفر کنند. این نوع از اجازه اقامت آلمان عموماً به افرادی اعطا میشود که به مدت چند سال اجازه اقامت موقت داشته و یا دارای کارت آبی اتحادیه اروپا هستند. این افراد باید ثابت کنند که حداقل به مدت ۵ سال کار کرده‌اند، شغل آنها مورد تأیید آژانس کاریابی فدرال آلمان بوده و مالیات و عوارض لازم را نیز به دولت پرداخت کرده‌اند. علاوه بر موارد مذکور داشتن سطح بالا در زبان آلمانی بسیار مهم است. کسانی که موفق به اخذ اجازه اقامت دائم آلمان شده‌اند میتوانند همسر و فرزندان خود را نیز به این کشور بیاورند. همسر و فرزاندان فرد مربوطه ابتدا اجازه اقامت موقت دریافت کرده و بعد از چند سال موفق به اخذ اجازه اقامت دائم خواهند شد.
اگر به مهاجرت تحصیلی به آلمان علاقه دارید با سیم آخر همراه باشید.
منبع:
