آلمان یکی از محبوب‌ترین کشورها در بین دانشجویان بین‌المللی است که دارای مزایای بسیاری برای تحصیل  و زندگی است. یکی از مهم‌ترین دلایلی که دانشجویان، آلمان را برای تحصیل انتخاب می‌کنند دانشگاه های رایگان این کشور است که البته با وجود اینکه امکان تحصیل رایگان در آلمان در دانشگاه‌های دولتی وجود دارد اما اکثر دانشگاه‌های خصوصی این کشور رایگان نیستند. همچنین تعداد زیادی بورسیه در آلمان وجود دارد که امکان تحصیل رایگان در این کشور را فراهم می‌کند و در صورت استفاده نکردن از بورسیه های تحصیلی در آلمان، دانشجویان باید خود، هزینه زندگی در آلمان را تأمین کنند. علاوه بر این افزایش دوره‌هایی که به زبان انگلیسی در این کشور ارائه می‌شوند، محبوبیت این کشور در بین دانشجویان بین‌المللی را افزایش می‌دهد. افرادی که تمایل به تحصیل در آلمان دارند باید با شرایط تحصیل در آلمان نیز آشنا شوند که در ادامه به نکاتی در این باره خواهیم پرداخت.

مزایای تحصیل در آلمان

همانطور که در بخش مقدمه ذکر شد، کشور آلمان دارای مزایای بسیاری برای تحصیل دارد که البته به برخی از آنها نیز اشاره شد. در ادامه به تعدادی دیگر از مزایای تحصیل در آلمان می‌پردازیم.

  1. دانشگاه‌های آلمان در زمینه‌های تحصیلی متعدد (از علوم و مهندسی تا هنر، فلسفه و خداشناسی) بسیار پیشرفته است که این موضوع یکی از دلایل مهم علاقه دانشجویان به این کشور به حساب می‌آید.
  2. آلمان نسبت به کشورهای اروپایی دیگر دارای تعداد بیشتری دانشگاه است که در رنکینگ جهانی از رتبه‌های خوبی برخوردارند.
  3. ۱۳درصد از جمعیت دانشجویان دانشگاه‌‌های آلمان را دانشجویان بین‌المللی تشکیل میدهند که این موضوع، شرایط تحصیل را برای دانشجویان خارجی راحت‌تر می‌کند. همچنین این دانشگاه‌ها برای دانشجویان اروپایی و غیر اروپایی فرصت شغلی بعد از تحصیل را نیز فراهم می‌کنند.
  4. دانشگاه‌های آلمان توسط انجمن دولتی و صنعتی و اتحادیه اروپا پشتیبانی می‌شوند. با وجود حامیان مالی مذکور دانشگاه‌های آلمان توانایی انجام تحقیقات بدون محدودیت را دارند که همین موضوع باعث پرورش دادن خلاقیت دانشجویان می‌شود. این موضوع را نیز می‌توان به عنوان یکی از جذاب‌ترین ویژگی‌های شرایط تحصیل در آلمان در نظر گرفت.
  5. با وجود اینکه بسیاری از واحدهای درسی در دانشگاه‌های این کشور به زبان آلمانی است اما تقاضای بالای دانشجویان بین‌المللی باعث شده است تا بعضی از دانشگاه‌های این کشور رشته‌ها و واحدهایی به زبان انگلیسی نیز ارائه دهند. در حال حاضر بسیاری از دانشگاه‌های آلمان، رشته‌های کارشناسی ارشد را (مخصوصاً در زمینه مهندسی) به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند.
  6. هزینه ترمی که دانشجویان پرداخت می‌کنند، معمولاً هزینه مربوط به حمل و نقل عمومی را شامل می‌شود. (با وجود اینکه دانشگاه‌های رایگان این کشور هزینه‌ای بابت شهریه دریافت نمی‌کنند اما دانشجویان باید مبلغی تحت عنوان هزینه ترم بپردازند.)
  7. از آنجاییکه یکی از دلایل شهرت آلمان نظم و قانون بسیار سختگیرانه آن است، دانشجویان با تحصیل در آلمان علاوه بر بهبود سطح دانش خود در آن زمینه تحصیلی، به شخصیتی منظم و قانون‌مند دست پیدا می‌کنند که این موضوع باعث پیشرف آنان در زمینه‌های غیرتحصیلی زندگی نیز می‌شود.
  8. از آنجاییکه زندگی دانشجویی و هزینه‌های بالای مربوط به آن یکی از مسائل دغدغه‌ساز برای بسیاری از دانشجویان است، انتخاب آلمان بسیار مناسب است چرا که هزینه‌های زندگی در این کشور نسبت به کشورهای همسایه خود مانند فرانسه ویا هلند پایین‌تر است.
  9. دانشجویان بعد از تکمیل تحصیلات خود در آلمان به مدت ۱۸ ماه زمان دارند تا به جستجوی شغل بپردازند. دانشجویان همچنین می‌توانند در این مدت به دنبال فرصت‌های تحصیلی بیشتری باشند. این مورد یکی از مزیت‌های قابل توجه تحصیل در آلمان است.
  10. یکی دیگر از مزایای تحصیل در آلمان ایجاد فرصت یادگیری زبان آلمانی است. بسیاری از افراد در ابتدا متوجه اهمیت زبان آلمانی نمی‌شوند اما برای روشن‌تر شدن موضوع، بهتر است ذکر کنیم که تعداد گویشوران زبان آلمانی در اروپا نسبت به زبان‌های فرانسه و یا اسپانیایی بیشتر هستند. این زبان همچنین از جمله زبان‌های پیشتاز در زمینه علوم و مهندسی است.
  11. دانشجویان بین‌المللی در صورت دارا بودن شرایط مربوط به دریافت بورسیه‌های تحصیلی می‌توانند از بورسیه های تحصیلی در آلمان بهره ببرند.

بیشتر بخوانید: مهاجرت تحصیلی به آلمان

تحصیل رایگان در آلمان در مقطع کارشناسی

دوره کارشناسی در دانشگاه‌های آلمان ۴ ساله بوده و به زبان آلمانی تدریس می‌شود. بنابراین به منظور دریافت پذیرش در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های آلمان، دانشجویان باید مهارت خود را در زبان آلمانی با گذراندن آزمون‌های استاندارد، به دانشگاه ثابت کنند. برای مثال مدرک زبان آلمانی آزمون گوته (در سطح C2) در دانشگاه‌های آلمان مورد قبول است. البته بعضی از این دانشگاه‌ها دوره‌های آمادگی زبان آلمانی را نیز ارائه می‌دهند که دانشجویان باید قبل از شروع دوره‌های رسمی دانشگاه، آن را بگذرانند. لازم به ذکر است که دانشجویانی که می‌خواهند هرچه سریع‌تر دوره رسمی دانشگاهی خود را آغاز کنند، بهتر است که قبل از ورود به این کشور زبان آلمانی را بیاموزند.

تحصیل رایگان در آلمان در مقطع کارشناسی ارشد

برای آشنایی با شرایط تحصیل در آلمان باید با تحصیل در مقطع کارشناسی ارشد در این کشور نیز آشنا شد. دانشجویان برای تحصیل در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های آلمان باید نخست دوره کالج را سپری کنند. بر خلاف دوره کارشناسی که تمامی دروس به زبان آلمانی تدریس می‌شود، دوره‌های بسیاری در مقطع کارشناسی ارشد به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند. به طور کلی دانشگاه‌های آلمان دانشجویانی را که دارای دانشی گسترده در زمینه زبان انگلیسی و یا آلمانی هستند پذیرش می‌کنند؛ البته سطح زبان مورد نیاز برای دانشگاه‌های آلمان بسته به دانشگاه موردنظر و دوره انتخابی متفاوت است. برای مثال دانشجویانی که قصد تحصیل در رشته علوم اجتماعی را دارند، باید به زبان تدریس این رشته تسلط کامل داشته باشند، اما دانشجویانی که رشته علوم طبیعی را برای تحصیل انتخاب می‌کنند، نیازی به دانش کامل زبان تدریس ندارند زیرا بیشتر فعالیت‌های این رشته مربوط به عملیات ریاضی و فعالیت‌های آزمایشگاهی است.

تحصیل رایگان در آلمان در مقطع دکترا

مدت زمان مقطع دکترا در دانشگاه‌های آلمان به طور متوسط ۳-۵ سال به طول می‌انجامد اما بسته به رشته انتخابی و زمینه تحقیق متفاوت است. برای مثال دوره دکترا برای حوزه‌هایی مانند علوم طبیعی معمولاً ۴ سال و هنر و انسانی برابر ۴ تا ۶ سال است. تحصیل در مقطع دکترا در دانشگاه‌های آلمان رایگان است. همچنین این دوره در دانشگاه‌های آلمان به زبان انگلیسی تدریس می شود.

با توجه به مطالب فوق ممکن است گمان کنید که تمامی دانشگاه‌های آلمان، امکان تحصیل رایگان را برای دانشجویان فراهم می‌کنند اما خوب است بدانید که از سال ۲۰۱۷ به بعد، دانشگاه‌های دولتی در ایالت بادن-وورتمبرگ از دانشجویان غیراروپایی شهریه دریافت می‌کنند که این شهریه معمولاً معادل ۳۰۰۰ یورو در سال (۱۵۰۰ یورو برای هر نیم‌سال) است. البته برای تحصیل در دومین رشته (صرف نظر از مقطع تحصیلی)، دانشجویان مبلغی معادل ۱۳۰۰ یورو در سال (۶۵۰ یورو در هر ترم) می‌پردازند. همچنین دانشجویانی که قصد تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی را داشته باشند، باید شهریه پرداخت کنند که هزینه‌ای هم‌طراز با شهریه دانشگاه‌های انگلیس و ایرلند دارد. همچنین به علت تمایل اکثر دانشجویان به تحصیل رایگان در آلمان، دانشگاه‌های خصوصی این کشور پیشنهادهای ویژه‌ و مزایایی را برای جذب دانشجویان ارائه می‌دهند.

کار دانشجویی در آلمان

یکی از جذاب‌ترین شرایط تحصیل در آلمان، امکان کار دانشجویی است. در حقیقت کار دانشجویی در آلمان دارای مزایای بسیاری بوده که برخی از آنها به شرح زیر هستند:

  • توانایی پرداخت اقساط وام‌های دانشجویی
  • توانایی پرداخت هزینه زندگی در آلمان
  • رسیدن به استقلال و خودکفایی
  • شرکت در تفریحات بیشتر

قوانین کار دانشجویی در آلمان

آشنایی با قوانین مربوط به کار دانشجویی در آلمان برای تمام افرادی که قصد کار دانشجویی در این کشور را دارند، ضروری است. در ادامه به قوانین کار دانشجویی در آلمان می‌پردازیم:

دانشجویان بین‌المللی به مدت ۱۲۰ روز کامل و یا ۲۴۰ نصفه‌روز در سال اجازه کار دارند که البته این مدت زمان از ناحیه‌ای به ناحیه‌ای دیگر متفاوت است. اگر دانشگاه شما در شهری باشد که احتیاج بیشتری به نیروی کار داشته و یا نرخ بیکاری در آن بالاتر باشد، ممکن است بتوانید بیش از ۱۲۰ روز در سال کار کنید.

دانشجویان اروپایی می‌توانند بدون دریافت اجازه کار از آژانس کاریابی آلمان، به مدت ۱۲۰ روز کامل و یا ۲۴۰ نصفه‌روز در سال کار کنند.

طبق قانون دانشجویان غیراروپایی اجازه ندارند از روش خوداشتغالی استفاده کرده و یا شغل آزاد داشته باشند؛ اگرچه این کار در میان دانشجویان بسیار رایج است.

دانشجویانی که می‌خواهند بیش از ۱۲۰ روز کار کنند باید از آژانس کاریابی آلمان (دفتر مهاجرتی/ Immigration Office) تأییدیه دریافت کنند.

یکی از موارد استثنا در مورد کار دانشجویی در آلمان این است که دانشجویان غیراروپایی که می‌خواهند به عنوان دستیار آموزشی مشغول به فعالیت شوند، به گرفتن تأییدیه از آژانس کاریابی آلمان احتیاج دارند.

بر اساس قوانین مربوط به کار دانشجویی در آلمان، معمولاً دانشجویان نمی‌توانند بیش از ۲۰ ساعت در هفته (در طول ترم) کار کنند. البته دانشجویان می‌توانند در تعطیلات به صورت تمام وقت کار کنند.

دریافت اجازه کار (Work Permit) از آژانس کاریابی آلمان و وزارت امور خارجه برای کار دانشجویی در آلمان، اجباری است. همچنین اجازه کار دانشجویان، حداکثر زمانی که یک دانشجوی بین‌المللی می‌تواند کار کند را با جزئیات نشان می‌دهد.

افرادی که در دوره‌های آمادگی و یا دوره‌های زبان در آلمان شرکت کرده‌اند دارای محدودیت بیشتری در زمینه کار هستند و تنها در صورت کسب اجازه از وزرات امور خارجه و بنگاه کاریابی فدرال می‌توانند کار کنند.

مالیات، یکی از موضوعاتی است که در مورد کار دانشجویی بسیار اهمیت دارد. نکته مهم در خصوص مالیات دانشجویان آن است که دانشجویی که کمتر از ۴۵۰ یورو در ماه درآمد دارد، نیازی به پرداخت مالیات ندارد. همچنین دانشجویانی که کمتر از ۵۰ روز متوالی در سال کار می‌کنند از پرداخت مالیات، معاف هستند.

نکته‌ای دیگر در خصوص کار دانشجویی در آلمان آن است که پیروی از قوانین دولت فدرال ضروری بوده و تخطی کردن از این قوانین، منجر به دیپورت شدن فرد از کشور خواهد شد.

فرصت های شغلی دانشجویی

بر اساس تحقیقات انجام‌شده توسط Deutsches Studentenwerk، دو سوم (۶۶%) دانشجویان در آلمان دارای کار دانشجویی بوده و به‌طور متوسط ۵/۱۳ ساعت در هفته کار می‌کنند. در حقیقت، اکثر دانشجویان دارای مشاغل موقتی مانند کار در کافه‌ها، رستوران‌ها، رانندگی تاکسی و یا فروشندگی هستند. به طور کلی ۴۰% دانشجویان به عنوان کارمند موقت، ۲۸% در مشاغل آکادمیک (به عنوان دستیار آموزشی) و ۱۱% از آنها در زمینه تدریس کار می‌کنند. برخی دیگر از فرصت‌های کار دانشجویی در آلمان عبارتند از:

  • دستیار آموزشی و پژوهشی در دانشگاه
  • کار در دانشگاه محل تحصیل (کتابخانه، آزمایشگاه، امور اداری و…)
  • پرستار کودک (Babysitter)
  • تدریس خصوصی زبان انگلیسی
  • کار در موزه (این شغل برای دانشجویان هنر بسیار مناسب است)

در‌آمد کار دانشجویی در آلمان

موضوع درآمد یکی از مهم‌ترین مسائلی است که برای تمام افراد شاغل بسیار حائز اهمیت است. درآمد کار دانشجویی در آلمان با توجه به تخصص، ناحیه و کار موردنظر، متفاوت است. برای مثال در شهرهای گرانی مانند مونیخ، هامبورگ و یا کلن، درآمد دانشجویان بالاتر بوده و به طبع هزینه زندگی در این شهرها نیز بالاتر است. همانطور که می‌دانید میزان درآمد از کاری به کار دیگر متفاوت است اما دانشجویان در آلمان به طور متوسط درآمدی بین ۵ تا ۱۵ یورو در ساعت و یا به عبارتی ۴۵۰ یورو در ماه دریافت می‌کنند. به طور کلی درآمد ۸۳۵۴ یورو در سال، مبلغی است که احتیاجی به پرداخت مالیات و یا بیمه ندارد.

برای کسب اطلاعات در زمینه شرایط اخذ ویزای تحصیلی آلمان می‌توانید به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

منبع:

https://studyabroad.shiksha.com/part-time-work-options-for-international-students-in-germany-articlepage-532

https://www.study.eu/article/study-in-germany-for-free-what-you-need-to-know