آلمان در کنار کانادا، سوئد، سوئیس و استرالیا یکی از پنج کشور محبوب برای مهاجران است. کیفیت زندگی بالا، امکان تحصیل رایگان، اقتصاد قوی و فرصت‌های متنوع شغلی موجب شده تا مهاجرت به آلمان به یک گزینه اصلی و مهم برای علاقه‌مندان به مهاجرت تبدیل شود. برای مهاجرت به آلمان روش‌های مختلقی وجود دراد که هر کدام دارای چالش‌ها و سختی‌های خود است. افرادی که قصد مهاجرت به این کشور را دارند، می‌بایست یک دلیل معتبر برای ورود به خاک آلمان ارائه دهند. به عنوان مثال تحصیل در آلمان و اخذ اقامت دائم پس از اتمام تحصیل یکی از گزینه‌های ساده و کم هزینه برای مهاجرت به این کشور است. در این مطلب نگاهی کوتاه به برخی از راه‌های مهاجرت به آلمان و شرایط کلی مهاجرت به این کشور خواهیم انداخت
اگر قصد تحصیل در آلمان را دارید، پیشنهاد می‌کنیم در کنار مطالعه مطلب «مهاجرت به آلمان»، با مراجعه به صفحه درخواست مشاوره، فرم مربوطه را پر کنید و از مشاوره رایگان کارشناسان ما بهره‌مند شوید.
آلمان
قبل از وارد شدن به بحث مهاجرت به آلمان بهتر است کمی با این کشور آشنا شویم. آلمان با نام رسمی «جمهوری فدرال آلمان» در قلب قاره اروپا قرار گرفته است. این کشور بیش از ۳۵۷ هزار کیلومتر مربع وسعت و نزدیک به ۸۳ میلیون نفر جمعیت دارد. آلمان از شمال با دانمارک، از شرق با لهستان و جمهوری چک، از جنوب با اتریش و سوئیس و از غرب با فرانسه، لوکزامبورگ، بلژیک و هلند مرز مشترک دارد. آلمان یکی از صنعتی‌ترین و مدرن‌ترین کشورهای جهان است و از اصلی‌ترین بازیگران عرصه سیاست و اقتصاد جهانی به‌شمار می‌رود و یکی از بزرگترین اقتصادهای جهان (پنجمین اقتصاد بزرگ جهان) را داراست. نکته جالب در مورد این کشور این است که آلمان دارای نظام سیاسی جمهوری فدرال دموکراتیک پارلمانی است و ۱۶ ایالت (نوردراین-وستفالن، بایرن، بادن-وورتمبرگ، نیدرزاکسن،هسن، زاکسن، راینلاند-فالتس، برلین، اشلسویگ-هولشتاین، براندنبورگ، زاکسن-آنهالت، تورینگن، هامبورگ، مکلنبورگ-فورپومرن، زارلاند، برمن) دارد، که می‌توانند در برخی مسایل مستقل عمل کنند. این کشور همچنین یکی از کشورهای قوی حوزه اتحادیه اروپا است که موتور اقتصادیِ حوزه پولی یورو تبدیل شده است. برلین پایتخت این کشور است و هامبورگ، مونیخ و فرانکفورت از جمله شهر‌های مهم آلمان به شمار می‌رود.
هر چند که این کشور در خلال جنگ‌های جهانی اول و دوم به طور کامل ویران شد، اما توانست به کمک وام‌ها و کمک‌های مالی متعدد که از متفقین دریافت کرد، کشور را دوباره بازسازی کنند. این کشور در حال حاضر یکی از اعضای سازمان ملل متحد، ناتو، کشورهای گروه هشت و گروه پنج به علاوه یک بوده و از بنیانگذاران اتحادیه اروپا است.
انواع راه‌های مهاجرت به آلمان
همان طور که در بالا اشاره شد، راه‌های مختلفی برای مهاجرت به این کشور وجود دارد. در زیر به برخی از این راه‌ها اشاره خواهیم کرد.
- مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل
- مهاجرت به آلمان از طریق ویزای کار
- مهاجرت به آلمان از طریق سرمایه‌گذاری
- کارت آبی اقامت اروپا
در ادامه به توضیح هر یک از موارد بالا خواهیم پرداخت.
مهاجرت به آلمان از طریق تحصیل
بدون شک یکی از راحترین و کم هزینه‌ترین روش‌ها برای مهاجرت به این کشور، مهاجرت تحصیلی به آلمان است. با اخذ پذیرش از دانشگاه و دریافت ویزای تحصیلی، طبق قانون دانشجویان بین‌المللی تا ۱۸ ماه پس از فارغ‌التحصیلی، فرصت دارند در آلمان بمانند و به دنبال کار مناسب بگردند و بعد از طی زمان معین برای اقامت دائم اقدام کنند. بر اساس آخرین آمارها بیش از ۵۴ درصد دانشجویان بین‌المللی موفق به پیدا کردن کار بعد از فارغ‌التحصیلی شدند و توانسته‌اند اقامت دائم این کشور را بدست آورند.
دقت داشته باشید که برای اخذ پذیرش از دانشگاه می‌بایست شرایط لازم را داشته باشید. این شرایط بسته به نوع مقطع تحصیلی (کارشناسی، کارشناسی ارشد، دکتری، شرکت در دوره‌های کالج)، نوع رشته انتخابی و دانشگاه ممکن است متفاوت باشد. مدارک لازم برای اخذ پذیرش از دانشگاههای آلمان به شرح زیر است.
مدارک لازم برای پذیرش دانشگاه آلمان در مقطع کارشناسی
برای تحصیل در مقطع کارشناسی در آلمان، پیش از ورود به دانشگاه، باید دوره یک‌ساله کالج را در این کشور بگذرانید. طی دوره کالج، آمادگی لازم برای ورود به دانشگاههای آلمان را پیدا خواهید کرد. در این دوره زبان آلمانی نیز به دانشجویان تدریس می‌شود. البته اگر سال اول دانشگاه را در ایران (دانشگاه سراسری یا آزاد) گذرانده‌اید یا مدرک کاردانی دارید، می‌توانید مستقیماً (بدون گذراندن دوره کالج) برای تحصیل در مقطع کارشناسی در آلمان اقدام کنید. مدت دوره کارشناسی در دانشگاههای آلمان ۳ تا ۴ سال است و دروس عموماً به زبان آلمانی تدریس می‌شوند. بنابراین برای دریافت پذیرش از دانشگاههای آلمان جهت تحصیل در مقطع کارشناسی، باید از سطح قابل قبول زبان آلمانی برخوردار باشید.
مدارک لازم برای برای پذیرش دانشگاه آلمان در مقطع کارشناسی به شرح زیر است:
- کپی پاسپورت معتبر
- ترجمه رسمی مدرک دیپلم دبیرستان (و پیش‌دانشگاهی) به همراه ریزنمرات
- قبولی در دانشگاه سراسری (قبولی در مقطع کارشناسی روزانه و یا شبانه)
- مدرک دوره زبان آلمانی و یا انگلیسی (با توجه به زبان رشته تحصیلی)
- انگیزه‌نامه تحصیلی
- رزومه تحصیلی
- ارائه گواهی تمکن مالی، به طوری که نشان دهد شما از نظر مالی در وضعیت مطلوبی قرار دارید
برای پذیرش در دوره کالجِ جهت آمادگی برای ورود به مقطع کارشناسی در آلمان، باید مدرک دیپلم (و پیش‌دانشگاهی) داشته باشید. همچنین مدرک زبان آلمانی )حداقل در سطح (B2 برای اخذ پذیرش از کالج و ویزای تحصیلی آلمان، لازم است.
مدارک مورد نیاز برای پذیرش و ویزا جهت تحصیل در کالج‌های آمادگی برای ورود به دانشگاه در آلمان، عبارتند از:
- ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان (و پیش‌دانشگاهی)
- ترجمه مدرک دیپلم (و پیش‌دانشگاهی)
- انگیزه‌نامه تحصیلی (SOP)
- رزومه تحصیلی
- مدرک زبان آلمانی (حداقل سطح B2)
- کپی پاسپورت معتبر
- ارائه گواهی تمکن مالی
توجه:
آن‌دسته از متقاضیان ایرانی‌ای‌که تنها مدرک دیپلم دارند، بایستی در آزمون سراسری دانشگاههای دولتی، در دوره‌های روزانه و شبانه پذیرفته شوند. در این مورد، قبولی در آزمون دانشگاههای غیرانتفاعی، پیام نور و جامع علمی-کاربردی کفایت نمی‌کند و منظور تنها قبولی در دوره‌های شبانه و روزانه دانشگاههای سراسری در مقطع لیسانس است. قبولی در دوره‌های کاردانی نیز مورد تایید نیست. داوطلبان، مدرک قبولی در آزمون سراسری را پس از تایید وزارت علوم ایران، ترجمه می‌کنند و به همراه سایر مدارک تحصیلی و گواهی زبان، با درخواست پذیرش در کالج، به مرکز اونی اسیست در برلین ارسال می‌کنند. این در صورتی است که دانشگاه مورد نظر تحت پوشش اونی اسیست باشد، در غیر این صورت مدارک را بایستی مستقیم به دانشگاه ارسال کرد. همچنین متقاضیانی که در ایران در دانشگاه تحصیل کرده‌اند و مدرک دانشگاهی در حد کارشناسی دارند، چه در دانشگاههای سراسری، از جمله غیرانتفاعی و پیام نور و چه در دانشگاه آزاد، به شرط آنکه مدرک کارشناسی دریافت کرده باشند، می‌توانند برای پذیرش در دانشگاههای آلمان اقدام کنند. با این وجود اگر به دنبال تحصیل در آلمان در مقطع کارشناسی هستید، حتما می‌بایست قبل از ارسال مدارک به کمیته پذیرش به سایت دانشگاه مربوطه یا مرکز اونی اسیست مراجعه کنید و از آخرین اطلاعات به‌روزرسانی شده در این زمینه مطلع شوید تا فرآیند درخواست شما با مشکلی مواجه نشود.
مدارک لازم برای پذیرش دانشگاه آلمان در مقطع کارشناسی ارشد
دوره کارشناسی ارشد در دانشگاه های آلمان ۵/۱ تا ۲ سال (۳ یا ۴ ترم) به طول می‌انجامد. در هنگام اپلای کردن برای دانشگاه، می‌بایست به این نکته توجه کرد که رشته‌های تحصیلی در مقطع کارشناسی ارشد در آلمان به دو دسته تقسیم می‌شوند و هزینه تحصیل با توجه به نوع رشته انتخابی، متفاوت است. این دو دسته به شرح زیر است:
- رشته‌های Consecutive: این دسته از رشته‌ها مرتبط با رشته تحصیلی فرد در مقطع کارشناسی بوده و تحصیل در آنها رایگان است.
- رشته‌های Non-consecutive: این دسته از رشته‌ها لزوماً با رشته تحصیلی فرد در مقطع کارشناسی مرتبط نیستند. در حقیقت این دسته از رشته‌ها برای افرادی مناسب است که به دنبال یادگیری مهارت‌های جدید هستند. به طور متوسط هزینه تحصیل در رشته‌های Non-consecutive برابر ۵۰۰ یورو در هر ترم (نیم‌سال تحصیلی) بوده که این هزینه در بعضی دانشگاهها بیشتر است. برای تحصیل در این دسته از رشته‌ها علاوه بر مدرک کارشناسی، سابقه کار عملی و حرفه‌ای نیز مورد نیاز است.
می‌توانید برای اطمینان از مرتبط بودن رشته تحصیلی خود در مقطع کارشناسی و رشته انتخابی در مقطع کارشناسی ارشد، با دانشگاه مکاتبه کنید.
به طور کلی اگر قصد اپلای برای دانشگاه های آلمان در مقطع کارشناسی ارشد را دارید، می‌بایست مدارک زیر را تهیه کنید:
- گواهی دیپلم به همراه ریزنمرات (ترجمه رسمی با مهر وزارت علوم و دادگستری)
- گواهی پایان دوره پیش‌دانشگاهی به همراه ریزنمرات (ترجمه رسمی با مهر وزارت علوم و دادگستری)
- مدرک دوره کارشناسی به همراه ریزنمرات (ترجمه رسمی با مهر وزارت علوم و دادگستری)
- مدرک زبان انگلیسی و یا آلمانی (با توجه به رشته مورد نظر)
- روزمه تحصیلی
- توصیه نامه تحصیلی
- انگیزه نامه تحصیلی
- تمکن مالی (در صورت درخواست دانشگاه)
- کپی پاسپورت امضا شده (صفحه اول)
پیش از ارسال مدارک دقت داشته باشید که برخی از دانشگاه های آلمان، تنها مدارکی را مورد بررسی قرار میدهند که مورد تأیید سفارت آلمان در تهران باشند. برای کسب اطلاعات بیشتر به صفحه تایید مدارک تحصیلی در سفارت آلمان مراجعه کنید.
مدارک لازم برای پذیرش دانشگاه آلمان در مقطع دکتری
دوره دکتری در دانشگاههای آلمان ۳-۵ سال به طول می‌انجامد اما بسته به رشته انتخابی و زمینه تحقیق متفاوت است. برای مثال دوره دکتری برای حوزه‌هایی مانند علوم طبیعی معمولاً ۴ سال و هنر و انسانی ۴ تا ۶ سال است. بیش از ۷۰% دوره‌های دکتری در دانشگاههای آلمان به‌طور کامل به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند. تحصیل در مقطع دکتری در دانشگاههای آلمان رایگان است.
مدارک مورد نیاز:
- ترجمه ریزنمرات دوره دبیرستان، پیش‌دانشگاهی، کارشناسی و کارشناسی ارشد
- ترجمه مدرک دیپلم، پیش‌دانشگاهی، کارشناسی و کارشناسی ارشد
- ارائه مقاله یا تألیفاتی در زمینه رشته موردنظر
- انگیزه‌نامه تحصیلی(SOP)
- توصیه‌نامه تحصیلی
- رزومه تحصیلی (CV)
- ارائه پروپوزال
- مدرک زبان (مدرک زبان انگلیسی برای دوره‌های انگلیسی‌زبان و مدرک زبان آلمانی برای دوره‌های آلمانی‌زبان)
دقت داشته باشید که ممکن است برخی از دانشگاهها برای بررسی مدارک شما هزینه‌ای در حدود ۲۰ یورو دریافت کنند. البته این موضوع بیشتر شامل دانشگاهها و موسسات خصوصی است. به این هزینه (application fee) گفته می‌شود.
مهاجرت به آلمان از طریق ویزای کار
یکی دیگر از روش‌های مهاجرت به آلمان، اقدام از طریق ویزای کار است. این کشور همیشه به دنبال جذب افراد با استعداد در زمینه‌های مختلف کاری مانند مهندسین برجسته، متخصصان فناوری اطلاعات، کارمندان پزشکی و سایر متخصصان واجد شرایط است. برای تشویق و ترغیب این افراد برای مهاجرت به آلمان، مقامات این کشور در تلاش برای ساده سازی فرآیند مهاجرت به این کشور هستند. این موضوع سبب شده تا مهاجرت به آلمان از طریق ویزای کار، یکی از پر درخواست‌ترین راه‌های مهاجرت به این کشور باشد. برای مهاجرت به آلمان از طریق ویزای کار مراحل زیر را می‌بایست در نظر داشته باشید.
- پیدا کردن شغل مناسب که نیاز به نیروی خارجی دارد
- اقدام برای اخذ ویزای کاری از سفارت آلمان با مدارک معتبر جهت صدور ویزا
- سفر به آلمان و دریافت اقامت کاری
در کنار موارد بالا، کارفرما می‌بایست تأیید کند که فرد موردنظر برای عنوان کاری مربوطه مناسب بوده و نمی‌تواند شهروندی آلمانی و یا اروپایی را جایگزین او کند. همچنین در میان خارجیان، کارفرما اولویت را با فردی قرار می‌دهد که مدت زمان بیشتری در آلمان اقامت داشته است. به علاوه، افراد در این مورد باید از آژانس کاریابی فدرال آلمان و یا همان Bundesagentur fur Arbeit، تأییدیه دریافت کنند. افراد بعد از دریافت این تأییدیه و دارا بودن سایر شرایط می‌توانند برای دریافت اجازه اقامت موقت اقدام کنند. همچنین مدت زمانی که فرد، مجاز به داشتن اجازه اقامت موقت است با توجه به قرداد کاری وی مشخص می‌شود. برای مثال، اگر قرارداد کاری شما ۲ ساله باشد، اجازه اقامت نیز تنها به مدت ۲ سال معتبر است اما در صورت تمدید قرارداد، قابل تمدید نیز است.
مهاجرت به آلمان از طریق سرمایه‌گذاری
به دلیل اقتصاد پویا، قوی و البته امن آلمان، این کشور هموراه جز یکی از بهترین کشورهای دنیا برای سرمایه‌گذاری و ایجاد کسب و کار موفق است. این موضوع موجب شده تا کارآفرینان و سرمایه گذاران خارجی که توان ایجاد فرصت‌های اقتصادی در آلمان را دارند، بتوانند اجازه اقامت در آلمان را دریافت کنند. البته برای ایجاد یک کسب و کار موفق در آلمان، حداقل سرمایه لازم حدود ۲۵۰۰۰ یورو در نظر گرفته شده است. در صورت کسب موفقیت شرکت (پس از یک دوره سه ساله) بر اساس طرح توجیهی دولت فدرال آلمان، می‌توانید برای تبدیل اقامت موقت به اقامت دائم درخواست مجدد ارائه دهید. یکی از مزیت‌های مهاجرت به آلمان از طریق سرمایه‌گذاری امکان به همراه بردن خانواده بعد از قبولی درخواست شما برای سرمایه‌گذاری در این کشور است.
راه‌های مختلفی برای سرمایه گذاری در آلمان وجود دارد، به عنوان مثال تاسیس یک رستوران، مغازه، کافی‌شاپ، فروشگاه مواد غذایی، فروشگاه پوشاک و … که می‌توانید بدون نیاز به ثبت شرکت و تنها با دریافت جوازهای صنفی مربوطه (Business registration) کسب کار خود را در این کشور راه اندازی کنید. همچنین می‌توانید با تاسیس شرکت یا نمایندگی در آلمان سرمایه گذاری کنید. البته برای ثبت شرکت می‌بایست قوانین و مقررات آن به طور دقیق بررسی و اجرا شود تا فرآیند ثبت شرکت با مشکل مواجه نشود.
مدارک مورد نیاز جهت مهاجرت به آلمان از طریق سرمایه‌گذاری
برای ایجاد یک کسب و کار یا سرمایه گذاری در این کشور می‌بایست:
- مدارک معتبر بانکی که نشان دهد شما سرمایه کافی برای ایجاد یک کسب و کار موفق در آلمان را دارید
- مدارک شناسایی
- جواز کسب (Business registration)
- مدارک شرکت فعال در ایران با سابقه فعالیت معتبر جهت ثبت یا تاسیس شرکت در آلمان
- مراجعه به اداره بازرگانی و ارائه طرح توجیحی اقتصادی
کارت آبی اتحادیه اروپا
کارت آبی اتحادیه اروپا نیز مشابه اجازه اقامت موقت است با این تفاوت که برای گروه خاصی افراد سازمان‌دهی شده و مدت اعتبار بیشتری نیز دارد. در حقیقت کارت آبی اتحادیه اروپا مختص خارجیانِ غیر اروپایی است که دارای مهارت بالایی در حرفه‌ای خاص هستند و تمایل به کار در آلمان دارند. منظور از افراد با مهارت بالا آنهایی هستند که تحصیلات عالی خود را مانند کارشناسی و کارشناسی ارشد تکمیل کرده‌اند که البته کسانی که در رشته‌هایی مانند آی‌تی و یا مهندسی، علوم پایه، ریاضیات، تکنولوژی و فناوری دارای پایه‌ای قوی هستند شانس بیشتری برای دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا دارند.
افراد برای دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا ابتدا باید شغلی در آلمان پیدا کنند که به وسیله آن بتوانند حرفه‌ای را که در طول تحصیل خود آموخته‌اند انجام دهند. شغل مربوطه نیز باید در زمینه تحصیلی آنها باشد. همچنین داشتن سطحی بالا در زبان آلمانی از دیگر شروط دریافت کارت آبی اتحادیه اروپا است. این کارت به مدت ۴ سال اعتبار داشته و کسانی که موفق به دریافت آن می‌شوند می‌توانند برای اخذ اجازه اقامت دائم اقدام کنند که البته در صورت از دست دادن شغل، این امکان وجود ندارد. این افراد بعد از گذشت ۳۳ ماه می‌توانند اجازه اقامت دائم خود را دریافت کرده که در صورت تسلط کامل به زبان آلمانی بعد از گذشت ۲۱ ماه قادر به دریافت اجازه اقامت دائم خواهند بود. کسانی که کارت آبی اتحادیه اروپا را دارند می‌توانند همسر خود را نیز به آلمان بیاورند. همچنین همسر فرد مورد نظر نیاز به دانستن زبان آلمانی (در سطحی عالی) نداشته و بعد اخذ اجازه اقامت دائم توسط فرد مورد نظر اجازه کار نیز خواهد داشت.
منبع:
https://www.germany-visa.org/immigration-residence-permit/immigration-germany
