تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا

اسپانیا همواره یکی از محبوب‌ترین مقاصد تحصیل دانشجویان بین‌المللی بوده و درک علت آن چندان دشوار نیست. آب و هوای مدیترانه‌ای و سواحل زیبای آن، زندگی و تحصیل در اسپانیا را لذت‌بخش و دوست‌داشتنی می‌کند. اسپانیا ۸۵ دانشگاه دارد و هم‌اکنون بیش از ۵۳ هزار دانشجوی بین‌المللی در آنها تحصیل می‌کنند. همچنین دانشگاه های اسپانیا به سطح بالای تدریس و اثرگذاری در حوزه‌های مختلف پژوهشی معروفند. این کشور در زمینه‌های هنر، ادبیات و علوم نیز میراث کم‌نظیری دارد. در این مقاله به ارائه اطلاعاتی درباره تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا می‌پردازیم.

اسپانیا تأکید ویژه‌ای بر گسترش دوره‌های دکترا و دوره‌هایی با محتوای ساختارمند و روابط مستحکم با شرکای غیردانشگاهی دارد. دوره های دکترا در اسپانیا توسط یک کالج دکترا خاص در هر دانشگاه یا مؤسسات تحقیقاتی دانشگاهی (مراکز آموزشی مجزا که با همکاری دانشگاه‌ها و شرکای مستقل شکل گرفته‌اند) ارائه می‌شوند. همچنین جو آرام اسپانیا می‌تواند از فشار دوره دکترا بکاهد.

مزایای تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا

چشم‌انداز بین‌المللی: دانشگاه‌ها و مردم اسپانیا به خوبی پذیرای دانشجویان بین‌المللی هستند.

یادگیری زبان اسپانیایی: اسپانیا بهترین مکان برای یادگیری زبان اسپانیایی است. زبانی که از لحاظ تعداد گوینده (به عنوان زبان مادری) دومین زبان حال حاضر جهان است.

میراث فرهنگی: اسپانیا با رتبه سوم بیشترین تعداد مکان‌های ثبت‌شده در فهرست میراث جهانی یونسکو، دارای شهرهایی پرجنب‌وجوش، جشن‌هایی هیجان‌انگیز و از نظر جاذبه‌های تاریخی و فرهنگی بسیار غنی است.  تفریحات در اسپانیا بسیار متنوع می‌باشد.

آب و هوا: اسپانیا به داشتن آب و هوای آفتابی و مطبوع، سواحل و گردشگاه‌های زیبا معروف است.

پایین بودن هزینه تحصیل: به طور کلی هزینه تحصیل در اسپانیا پایین است. شهریه دانشگاه‌ها برای تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا تقریباً رایگان است. هزینه زندگی نیز در این کشور پایین است.

کیفیت مطلوب زندگی در اسپانیا: سطح کیفی زندگی دانشجویی در اسپانیا در مقایسه با هزینه ها مطلوب است. همچنین امکان انجام کار دانشجویی در این کشور وجود دارد.

امکان تحصیل بدون مدرک زبان: در حال حاضر امکان تحصیل در اسپانیا بدون مدرک زبان وجود دارد. زیرا مدرک زبان برای دریافت پذیرش در بسیار از دوره های تحصیلی در اسپانیا و نیز برای اخذ ویزای تحصیلی این کشور الزامی نیست.

ساختار مقطع دکترا در اسپانیا

ساختار و نحوه تعامل با استاد راهنما در مقطع دکترا در اسپانیا از چارچوب دقیقی که توسط کمیته آکادمیک دانشگاه (متشکل از اساتید و پژوهشگران برجسته) تعیین می‌شود، پیروی می‌کند.

طول دوره تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا به صورت تمام وقت ۳ سال است. البته این مدت می‌تواند در صورت تأیید کمیته آکادمیک تا ۵ سال تمدید شود. طول دوره های دکترا نیمه وقت ۵ سال است.

اکثر دوره‌های دکترا در اسپانیا پژوهش-محور هستند، یعنی دانشجویان نیازی به شرکت در کلاس‌ها و گذراندن واحدهای درسی ندارند.

اگرچه هدف اصلی در یک دوره دکترا، پژوهش است؛ ممکن است به شرکت در دوره‌های درسی، سمینارها و دیگر فعالیت‌های عملی نیز نیاز داشته باشید؛ این دوره‌های دکترای آموزش-محور در اسپانیا از دو مرحله (ciclo) تشکیل می‌شوند: مرحله اول (در سال اول تحصیل) بر دوره‌های درسی که معادل ۶۰ واحد ECTS هستند، متمرکز است و مرحله دوم بر پژوهش و نوشتن پایان‌نامه. این موارد توسط کمیته آکادمیک دانشگاه تعیین می‌شود. البته بسیاری از دوره های دکترا در اسپانیا فاقد کلاس و واحدهای درسی هستند.

موقعیت دانشجویی

دانشجویان دکترا در اسپانیا در دو دسته قرار می‌گیرند:

دانشجویان دانشگاهی: موقعیت و حقوق این دانشجویان بسیار مشابه دیگر دانشجویان دانشگاهی است.

دانشجویان دانشگاهی و پژوهشی: دانشجویانی که کمک هزینه یا فاند (گرنت یا قرارداد) دریافت می‌کنند و از حقوق اضافی برخوردارند.

هدایت تحصیلی

علاوه بر کمیته آکادمیک، هر دوره دکترا در اسپانیا دو استاد راهنما با مسئولیت‌های متفاوت دارد:

راهنما یا مربی (Mentor): مسئول نظارت بر تعامل دانشجو با کمیته آکادمیک می‌باشد.

راهنمای پایان‌نامه (Thesis director): مسئول برنامه‌ریزی فعالیت‌های آموزشی دانشجو و اطمینان از اثرگذاری و نوآوری پایان‌نامه است. این استاد می‌تواند همان مربی دانشجو باشد. کمیته آکادمیک در هر زمانی می‌تواند استاد راهنمای پایان‌نامه دانشجو را تغییر دهد.

ممکن است اساتید راهنمای دیگری نیز در پروژه دخیل باشند، مانند استاد راهنمای دوم (co-director) در صورتی که دوره دکترا میان‌رشته‌ای باشد یا به طور مشترک بین چند مؤسسه برگزار شود.

ارزیابی

علاوه بر پایان‌نامه، دانشجویان دکترا به روش‌های دیگری نیز ارزیابی می‌شوند:

پورتفولیو: تمام فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی مرتبط طی دوره دکترا را در بر می‌گیرد و اغلب توسط استاد راهنما (مربی) و راهنمای پایان‌نامه بررسی می‌شود.

طرح پژوهشی: روش‌ها و تکنیک‌ها (متدولوژی)، اهداف و منابع تحقیق دانشجو را به طور دقیق شرح می‌دهد. طرح پژوهشی باید پیش از پایان سال اول تکمیل و توسط استاد راهنما (مربی) و راهنمای پایان‌نامه تأیید شود اما در طول دوره دکترا قابل تغییر است.

قرارداد مکتوب: پس از پذیرش امضا می‌شود و حقوق و مسئولیت‌های دانشجو را تبیین می‌کند.

دفاع از پایان‌نامه

برای دریافت مدرک دکترا در اسپانیا، باید یک پایان‌نامه دکترا که نشان‌دهنده تخصص در یک زمینه پژوهشی و توانایی انجام تحقیق به طور مستقل است را ارائه کنید.

دانشجو باید در یک جلسه که به طور عمومی برگزار می‌شود از پایان نامه خود دفاع کند. پس از تکمیل پایان نامه، اعلام عمومی می‌شود تا دیگر پژوهشگران بتوانند آن را بخوانند. جلسه دفاع در حضور گروهی از اساتید صاحب نظر در زمینه تخصصی پایان نامه برگزار می‌شود. این اساتید اکثراً از دیگر دانشگاه‌ها در جلسه دفاع حاضر می‌شوند.

هزینه تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا

به طور کلی هزینه تحصیل شامل شهریه دانشگاه‌ها و هزینه زندگی دانشجویی است. در مجموع هزینه تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا از اکثر کشورهای اروپای غربی کمتر است. هزینه های زندگی در شهرهای مختلف متفاوت است اما متوسط هزینه زندگی دانشجویی در اسپانیا ۷۰۰-۶۰۰ یورو در ماه است.

شهریه دانشگاه‌ های اسپانیا در مقطع دکترا

دوره‌های دکترا در اسپانیا به دو دسته تقسیم می‌شوند و شهریه دانشگاه های دولتی اسپانیا در مقطع دکتری بسته به نوع دوره متفاوت است:

1. دوره های دکترا پژوهش-محور (by research) : شهریه این دوره‌ها حدود ۶۰۰-۴۰۰ یورو در سال است.
2. دوره هایی که همراه با تدریس هستند (by course) : شهریه این دوره‌ها بر حسب واحدهای ECTS محاسبه می‌شود نه به صورت ترمی یا سالانه. این عدد هم‌اکنون بین ۲۲ تا ۳۶ یورو برای هر واحد است. با توجه به اینکه اکثر ساعات آموزشی این دوره‌ها مربوط به سال اول تحصیل است، شهریه سال اول تحصیل در این دوره‌ها حدود ۲۵۰۰-۱۵۰۰ یورو است. شهریه دانشگاه در سال‌های بعدی عموماً بسیار کمتر و در حدود ۶۰۰-۲۰۰ یورو در سال است.

این مبالغ برای دانشجویان بین‌المللی است. دانشجویان اسپانیایی معمولاً کمتر از دانشجویان بین‌المللی شهریه می‌پردازند. همچنین مبلغ شهریه به دانشگاه و رشته تحصیلی بستگی دارد.

کمک هزینه تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا

دانشجویان مقطع دکترا در اسپانیا می‌توانند از بورسیه‌ها و فاندها (یا becas به زبان اسپانیایی) استفاده کنند. برخی از این بورسیه‌ها به دانشجویان بین‌المللی تعلق می‌گیرد، از جلمه:

• آژانس اسپانیایی همکاری توسعه بین‌المللی (AECID) کمک هزینه‌هایی را در زمینه همکاری توسعه، هنر، آموزش و فرهنگ ارائه می‌کند.
• مؤسسه کارولینا (Fundación Carolina) بورسیه‌هایی را برای مقطع دکترا در دانشگاه‌های اسپانیا و آمریکای لاتین ارائه می‌دهد.
• وزارت آموزش و تعلیم حرفه‌ای اسپانیا بورسیه‌هایی را برای ادامه تحصیل در مقطع دکترا در اسپانیا فراهم می‌کند.
• بانک سانتاندر اسپانیا کمک هزینه‌هایی را برای تحصیل، پژوهش و تحرک در دانشگاه‌های اسپانیایی-زبان ارائه می‌دهد.

برای اطلاع از برخی دیگر از بورسیه های تحصیلی در اسپانیا می‌توانید به صفحه بورسیه تحصیلی اسپانیا مراجعه کنید.

منابع:

• www.findaphd.com
• www.studying-in-spain.com